parabool

Paraboolfiguur met het brandpunt (F), de ideale plaats voor microfoon, lamp of antenne

Westerbork, voormalige radioparabolen in een opstelling zodat men de richtwerking voor geluid zelf kan testen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  parabool    (hulp, bestand)
• IPA: / ˌparaˈbol / (3 lettergrepen); /ˌparaˈboɫ/

Woordafbreking

• pa·ra·bool

Woordherkomst en -opbouw

• via Frans parabole of direct van Latijn parabola en Oudgrieks παραβολή (parabolè) (met het voorvoegsel para-), in de betekenis van ‘kegelsnede’ aangetroffen vanaf 1645
  Cognaat met parabel.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	parabool	parabolen
verkleinwoord	parabooltje	parabooltjes

Zelfstandig naamwoord

de parabool v / m

1. (wiskunde) kegelsnede waarbij het snijvlak parallel loopt met een lijn die aan de kegel raakt en tevens het toppunt snijdt

   • Als er geen wrijving was en de aarde plat was, dan zou de baan van een kogel een perfecte parabool beschrijven. 

2. (natuurkunde), (optica), (elektronica) de paraboloïde reflector met een zeer sterke richtwerking vooral toegepast voor geluid, warmte, licht en bij antennes voor de hogere zend- en ontvangfrequenties van het radiospectrum

   • Een schotelantenne heeft doorgangs een parabool als reflector. 

3. (natuurkunde), (astronomie) naam van de antenne met een parabool als reflector

   • Een radiotelescoop voor ruimteonderzoek met een enorme parabool. 

4. (taalkunde) een retorische stijlfiguur, een formulering die de waarheid bewust te kort doet door haar als zeer klein, onnozel of onbeduidend voor te stellen

   • Als jij het Concertgebouworkest "een aardig strijkje" noemt, dan is dat een parabool, je weet wel beter! 

Synoniemen

• [1] (weinig gebruikt) brandsnede
• [4] understatement, bagatellisering

Antoniemen

• [4] hyperbool

Hyperoniemen

• [1] kegelsnede

Afgeleide begrippen

• [1] parabolisch, paraboloïde
• [2] paraboolantenne

Verwante begrippen

• [1] ellips, hyperbool, kegelsnede
• [2] antennereflector, radiotelescoop, reflector, richtmicrofoon, schotelantenne, schijnwerper, spiegel straalverbinding, vuurtoren, zoeklicht
• [4] eufemisme

Vertalingen

    1. kegelsnede waarbij het snijvlak parallel loopt met een lijn die aan de kegel raakt en tevens het toppunt snijdt.   

Duits: Parabel (de) v Engels: parabola (en)

Frans: parabole (fr) v Spaans: parábola (es) v

Gangbaarheid

• Het woord parabool staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "parabool" herkend door:

96 %	van de Nederlanders;
97 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	parabool	parabole

Zelfstandig naamwoord

parabool

1. (wiskunde) parabool