grondel

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  grondel    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈɣrɔndəl / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• gron·del

Woordherkomst en -opbouw

• van Middelnederlands grondel / grondele / grondelinc, verkleinwoord bij grond (zie aldaar), in de betekenis van ‘riviergrondel’ aangetroffen vanaf 1440; naar het gedrag van de vissen die zich voornamelijk bij de bodem van het water ophouden, vergelijk Nedersaksisch Gründel, Duits Grundel, Angelsaksisch gryndle en Fries grindeltsje

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	grondel	grondels
verkleinwoord	grondeltje	grondeltjes

Zelfstandig naamwoord

de grondel m

1. (straalvinnigen) benaming voor vissen uit de familie Gobiidae , bodembewonende, meestal roofzuchtige visjes met een brede, verzonken kop, een felgekleurd lichaam, een tweedelige rugvin en geen zijlijn en de buikvinnen zijn samengevoegd als een schijfvormige zuignap die zich vastklampt aan rotsen en koraalriffen
   1. bepaald soort vis, Gobio gobio , die algemeen in de Benelux voorkomt

      ▸ ⧖ In ondiepe slooten waken prachtig gekleurde stekeltjes over hun kunstig nestje, de bittervoorn legt zijn eieren in de zoetwatermossels, ook karper, grondel, en bliek schieten kuit.

Synoniemen

• grondeling

Hyperoniemen

• grondelachtigen, baarsachtigen, stekelvinnigen, beenvissen, straalvinnigen, beenvisachtigen, chordadieren, dieren

Hyponiemen (in taxonomische zin)

• aboma, Berberse slijkspringer, bijtje, blonde grondel, brakwatergrondel, dikkopje, drakenkop, glasgrondel, gorgoondwerggrondel, goudgrondel, Kesslers grondel, kleurige grondel, Lozano's grondel, luipaardgrondel, maagdslaapgrondel, marmergrondel, naakthalsgrondel, Noorse grondel, paarsgevlekte gobie, paganelgrondel, Pontische stroomgrondel, roodbekgrondel, shimofurigrondel, staartvlekgrondel, zwartbekgrondel, zwarte grondel

Verwante begrippen

• aalgrondel, amoergrondel, riviergrondel, slaapgrondel, spoelgrondel, torpedogrondel, witvingrondel, zeegrondel

Hyponiemen

• dwerggrondel, poetsgrondel, snoekgrondel, springgrondel, stroomgrondel

Afgeleide begrippen

• grondeldolfijnen, grondeleenden, grondelnijntje
• grondeldolfijn, grondeleend

Vertalingen

    1. benaming voor vissen uit de familie Gobiidae   

Duits: Grundel (de) v Engels: goby (en) Frans: gobie (fr) m

Italiaans: ghiozzo (it) m Spaans: góbido (es) m

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Werkwoord

vervoeging van
grondelen

grondel

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van grondelen
   

   • Ik grondel. 

2. gebiedende wijs van grondelen
   

   • Grondel! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van grondelen
   

   • Grondel je? 

Gangbaarheid

• Het woord grondel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "grondel" herkend door:

55 %	van de Nederlanders;
48 %	van de Vlamingen.