dominant

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  dominant    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• do·mi·nant

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘overheersend’ voor het eerst aangetroffen in 1824
• Naamwoord van handeling van domineren met het achtervoegsel -ant

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dominant	dominanten
verkleinwoord	dominantje	dominantjes

Zelfstandig naamwoord

de dominant v / m

1. overheersend

   • De dominante moeder bepaalde alles wat de kinderen moesten doen. 
   • Sinds eind september is de jaarlijkse bronst (paringstijd) weer aangebroken bij de edelherten. Tijdens de volgende weken denken de mannetjes alleen nog maar aan hun toekomstige nageslacht. Ze doen nu dan ook heel erg hun best om de vrouwtjes (hindes) te imponeren met dominant gedrag en luid burlen (brullen of diep loeien). Soms ontstaan er tussen twee concurrenten ook helse gevechten die zelfs al eens een dodelijke afloop kennen voor een van de bekoorders.  

   ▸ Het bleek verrassend eenvoudig niet te praten. Als ik vrienden tegenkwam op de trail of in dorpjes was ik ook veel minder aanwezig dan voorheen. Ik werd er ook minder dominant van, ik moest me flexibel opstellen, kreeg niet altijd mijn zin en had meer aandacht voor andere mensen die binnen groepen ook weinig zeiden.

2. (muziek) hoofdtoon, de toon of een akkoord op de vijfde trede van een toonladder
3. (genetica) overheersende erfelijke factor

Antoniemen

• [3] recessief

Hyponiemen

• bovendominant, onderdominant, predominant, subdominant

Afgeleide begrippen

• dominantakkoord, dominantie

Verwante begrippen

• [2] mediant, toonladder, tonica

Vertalingen

    1. overheersende kleur   

    2. vijfde trede van toonladder   

Duits: Dominante (de) v Engels: dominant (en)

Frans: dominante (fr) v Spaans: dominante (es) v

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	dominant	dominanter	dominantst
verbogen	dominante	dominantere	dominantste
partitief	dominants	dominanters	-

Bijvoeglijk naamwoord

dominant

1. overheersend.
2. (biologie) de werking van andere factoren onderdrukkend

Vertalingen

    1. overheersend   

    2. overheersende kleur   

Gangbaarheid

• Het woord dominant staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "dominant" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.