buiging

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  buiging    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈbœyɣɪŋ / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• bui·ging

Woordherkomst en -opbouw

• Naamwoord van handeling van buigen met het achtervoegsel -ing

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	buiging	buigingen
verkleinwoord	buiginkje	buiginkjes

Zelfstandig naamwoord

de buiging v

1. buiging (beweging), knikkende beweging met hoofd en bovenlichaam om een persoon van hoge status te begroeten; artiesten maken na een optreden meestal een buiging naar het publiek.

   • Rosanne van Dijk (8 jaar) uit het dorp Wadenoijen in Gelderland ontdekte deze ‘meneer’ langs een sloot. „Hij maakt een beleefde buiging naar alle fietsers die voorbij komen. Hij neemt ook netjes zijn hoed af. Maar hij moet wel een keer naar de kapper.” Of naar de knotter? Maar zo te zien duurt het nog wel even voor die weer langs komt. 

2. (mechanica) het ombuigen van een materiaal.
3. buigen (schaatsen)
4. plié, specifiek soort balletbuiging.
5. (natuurkunde) een belangrijk aspect van golfverschijnselen, waarvan licht en geluid de belangrijkste voorbeelden zijn.

   • De corona ontstaat, zoals gezegd, door buiging van licht langs waterdruppeltjes. Buiging as such wordt verklaard door de golftheorie van het licht die Huygens opstelde. Buigingsverschijnselen zijn het makkelijkst op te wekken, en ook te begrijpen, als licht door heel kleine gaatjes of spleten kan vallen. De Fransman Jacques Babinet bedacht twee eeuwen geleden dat buiging om ondoorzichtige bolletjes dezelfde verschijnselen opwekt als de buiging van licht door ronde gaatjes van dezelfde diameter. Zo kwam Minnaert ertoe zijn lezers op te roepen zelf eens een buigingsproefje te doen. Het is de simpelheid zelve. 

6. (taalkunde) het veranderen van woordvormen naar gelang van de functie die ze in de zin vervullen.

Synoniemen

• [1] nijging, reverence
• [5] diffractie
• [6] flexie

Hyponiemen

• [6] verbuiging, declinatie, vervoeging, conjugatie

Afgeleide begrippen

• buigingsbeeld, buigingsdiagram, buigingspunt, buigingsrooster, buigingsuitgang, buigingsveer, buigingsvorm, kniebuiging, stembuiging, straalbuiging, toonbuiging, woordbuiging

Verwante begrippen

• kromming, strijkage

Vertalingen

    1. nijging als beleefde groet   

Chinees: 鞠躬 (zh) (jūgōng) Duits: Verbeugung (de) v Engels: bow (en), curtsy (en) Frans: révérence (fr) v Italiaans: inchino (it) m Japans: 辞儀 (ja) (じぎ, jigi) Koreaans: 절 (ko) (jeol)

Pools: ukłon (pl) m, pokłon (pl) m Spaans: reverencia (es) v Thai: การโค้ง (th)

    6. vormverandering van woorden   

Duits: Beugung (de) v, (vaktaal) Flexion (de) v Engels: inflection (en) Frans: flexion (fr) v Indonesisch: infleksi (id) Italiaans: flessione (it) v

Pools: odmiana (pl) v, (vaktaal) fleksja (pl) v Spaans: flexión (es) v Zweeds: böjning (es) g

Gangbaarheid

• Het woord buiging staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "buiging" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.