boel

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  boel    (hulp, bestand) of  boel    (hulp, bestand)
• IPA: /bul/

Woordafbreking

• boel

Woordherkomst en -opbouw

• [A] In de betekenis van ‘inboedel’ voor het eerst aangetroffen in 1460
• [B] Onzeker; wellicht verwant met het Oudnoordse ból en het Nederlandse boedel, waarmee de etymologie uiteindelijk hetzelfde is als van [A]. Een andere mogelijkheid is dat "boel" in deze betekenis verwant zou zijn met broeder.
• [C] Uit het Hebreeuws, letterlijk: 'opbrengst'

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boel	boelen
verkleinwoord	boeltje	boeltjes

Zelfstandig naamwoord

[A] de boel m

1. een verzameling van alle zaken

   • Doordat ze zo ontzettend veel gedronken hadden, begonnen ze de hele boel af te breken. 

2. (informeel) de gang van zaken

   • Doe geen zaken met hem, hij probeert altijd de boel te belazeren! 
   • Maar als de boel uit de hand loopt, ga ik niet zitten wachten op Europa.” 

3. (informeel) een grote en meestal ook onoverzichtelijke hoeveelheid van iets

   • Zo, er ligt weer een boel werk op ons te wachten. 

Uitdrukkingen en gezegden

• De boel de boel laten

Een kwestie laten zoals die is

• Een dolle boel

Een hoop vrolijke drukte

•  Verwijten werden over en weer geslingerd, verdriet luidkeels aangemoedigd en schuldgevoel tot een hoofditem opgewaardeerd. Het was een dolle boel in de hel.  

• Een dooie boel

Iets waar geen enkele levendigheid in zit (een saaie plek e.d.)

• Het is hier ook maar een dooie boel. 

Hyponiemen

   

aflegboel beestenboel buitenboel heleboel janboel kliederboel knoeiboel smeerboel stofboel wanboel warboel zwijnenboel

Afgeleide begrippen

• boelgoed, boelhuis, boeling

Vertalingen

    1.   

Engels: accumulation (en), pile (en), quantity (en)

Spaans: montón (es) m, pila (es) v

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boel	boelen
verkleinwoord	boeltje	boeltjes

Zelfstandig naamwoord

[B] boel

1. (verouderd) geliefde
2. (verouderd) (pejoratief) minnaar in een overspelige of immorele relatie

Zelfstandig naamwoord

[C] de boel m

1. (Jiddisch-Hebreeuws) achtste maand van het jaar, in oktober-november; oude benaming, later marchesjvan (1 Kon. 6:38)

Verwante begrippen

• Hebreeuws-Nederlands (gangbare versie): bul

Tussenwerpsel

[A] boel tussenwerpsel dat zoveel betekent als "het maakt toch niet uit"

1. • Nee, ik heb geen idee. Maar ach, boel! 

Werkwoord

vervoeging van
boelen

boel

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van boelen
   

   • Ik boel. 

2. gebiedende wijs van boelen
   

   • Boel! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van boelen
   

   • Boel je? 

Gangbaarheid

• Het woord boel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "boel" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.