achterlijk

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  achterlijk    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• ach·ter·lijk

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘ten achteren zijnde’ voor het eerst aangetroffen in 1758
• Afgeleid van achter met het achtervoegsel -lijk

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	achterlijk	achterlijker	achterlijkst
verbogen	achterlijke	achterlijkere	achterlijkste
partitief	achterlijks	achterlijkers	-

Bijvoeglijk naamwoord

achterlijk

1. achterstand vertonend in de ontwikkeling (met denigrerende bijklank; meest gezegd van een persoon, kan zowel lichamelijk als geestelijk zijn)

   • De jongen had vergrote amandelen en daardoor had hij een achterlijk uiterlijk terwijl hij toch heel slim was. 

2. (scheepvaart) van achter komend
3. (bij uitbreiding) afkeurenswaardig, laakbaar

   • Dat is een achterlijk gebruik dat misschien vroeger nog acceptabel was maar nu zeker niet meer. 
   • Op een smerige en achterlijke manier. 

   ▸ Achterlijke dakhazen met hun idiote prijzen,’ zei hij, het kwam duidelijk recht uit het hart.

Antoniemen

• voorlijk

Verwante begrippen

• geestelijk achterlijk

Afgeleide begrippen

• achterlijke, achterlijkheid, achterlijks

Spreekwoorden

• doe niet zo achterlijk

doe niet alsof je niet begrijpt wat bedoeld wordt

• achterlijke wind

wind die van achter komt

• achterlijker dan dwars

verder naar achteren dan dwarsscheeps

Vertalingen

    1. achterstand vertonend in de ontwikkeling   

Engels: backward (en), retarded (en) Esperanto: spiritpostresta (eo) Italiaans: tardivo (it)

Pools: zacofany (pl) Spaans: atrasado (es)

    2. van achter komend (scheepvaart)   

Engels: from aft (en), following (en)

    3. afkeurenswaardig, stompzinnig   

Duits: dämlich (de) Engels: backward (en)

Frans: couillon (fr)

Het achterlijk (3) van een zeil

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	achterlijk	achterlijken
verkleinwoord	achterlijkje	achterlijkjes

Zelfstandig naamwoord

achterlijk

Woordherkomst en -opbouw

• Samenstelling van achter en lijk [2] (zeiltouw)

1. (scheepvaart) de lijn (lijkentouw) die aan de achterkant van een zeil vastgemaakt is bij een zeilschip

Verwante begrippen

• onderlijk, voorlijk, bovenlijk

Gangbaarheid

• Het woord achterlijk staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "achterlijk" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.