voorkomen

Nederlands

Uitspraak

(klemtoonhomogram)

• Geluid:  vóórkomen    (hulp, bestand)
  • IPA: / ˈvorkomə(n) / (3 lettergrepen); /'vɔːr.ko.mə(n)/
• Geluid:  voorkómen    (hulp, bestand)
  • IPA: / vorˈkomə(n) / (3 lettergrepen); /vɔːr.'ko.mə(n)/

Woordafbreking

• voor·ko·men

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  voor bw  en  komen ww 
  • "voorkómen" als voltooid deelwoord: vervoeging van voorkomen: de stam met de uitgang -en, zonder ge- vanwege voorvoegsel (is gelijk aan de onbepaalde wijs)

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
voorkomen /'vɔːr.ˌko.mə(n)/	kwam voor /ˌkʋɑm 'vɔːr/	voorgekomen /'vɔːr.ɣə.ˌko.mə(n)/
klasse 4	volledig

Werkwoord

vóórkomen

1. inergatief met regelmaat ergens te vinden zijn

   • Kluten en futen komen in Nederland voor. 

2. ergatief voor het gerecht verschijnen

   • Deze zaak komt voor op 2 mei. 

3. ergatief soms gebeuren

   • Het komt zelden voor dat je nog een reiswagen tegenkomt. 

   ▸ De Deense Appels hadden de offensieve stap gemaakt naar een soort criminaliteit dat voor zover men wist niet voorkwam in Zweden.

4. koppelwerkwoord, onpersoonlijk dunken, toeschijnen

   • Het kwam hem onwaarschijnlijk voor dat dat waar was. 

Vertalingen

    1. met regelmaat ergens te vinden zijn   

Duits: vorkommen (de) Engels: occur (en) Pools: występować (pl)

    2. voor het gerecht verschijnen   

Duits: erscheinen (de) Engels: appear (en) (in court) Pools: (over een persoon) pojawiać się (pl) (przed sądem); (over een zaak) odbywać się (pl)

    3. soms gebeuren   

Duits: geschehen (de) Engels: happen (en) Pools: dziać się (pl)

    4. dunken, toeschijnen   

Duits: scheinen (de), dünken (de) Engels: seem (en) Pools: wydawać się (pl)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	voorkomen	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

het vóórkomen o

1. hoe men eruitziet

   • Zijn voorkomen is altijd erg verzorgd. 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
voorkomen /vɔːr.'ko.mə(n)/	voorkwam /vɔːr.'kʋɑm/	voorkomen /vɔːr.'ko.mə(n)/
klasse 4	volledig

Werkwoord

voorkómen

1. overgankelijk ervoor zorgen dat iets niet gebeurt.

   • Voorkómen is beter dan genezen. 

   ▸ Het islamitische Haga Lyceum probeerde de publicatie van het uiterst kritische inspectierapport voor de zomer al te voorkomen, maar ook toen ving de school bot.

   ▸ Om te voorkomen dat ik blaren zou krijgen had ik een dubbele laag sokken aangedaan (Darn Tough en Injinji teensokken).

vervoeging van:	voorkomen…
geen verbogen vorm

voorkómen

1. voltooid deelwoord van voorkomen

Uitdrukkingen en gezegden

• besmetting voorkomen

Vertalingen

    1. ervoor zorgen dat iets niet gebeurt   

Duits: abwenden (de), vermeiden (de), vorbeugen (de) Engels: prevent (en) Frans: prévenir (fr), éviter (fr)

Noors: avverge (no) Nynorsk: avverje (nn) Pools: zapobiegać (pl)

    de besmetting voorkomen   

Duits: der Ansteckung vorbeugen Pools: Voltooid aspect zapobiegać skażeniu, Onvoltooid aspect zapobiec skażeniu

Gangbaarheid

• Het woord voorkomen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "voorkomen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.