smeren

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  smeren    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• sme·ren

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘met een vettige stof bestrijken’ voor het eerst aangetroffen in 1240

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
smeren	smeerde	gesmeerd
zwak -d	volledig

Werkwoord

smeren

1. overgankelijk, (voeding) met een zachte, eetbare massa bestrijken; m.n. van sneetjes brood

   • De boterhammen moeten nog gesmeerd worden. 

2. overgankelijk (werktuigbouwkunde) de wrijving tussen bewegende delen verminderen met een olie of vet

   • Ik moet dat scharnier eens smeren, want het piept. 

3. onovergankelijk (v. smeermiddel e.d.) een smerende werking hebben

   • Die olie smeert goed. 

4. (financieel), (misdaad) omkopen, (met geld) corrumperen

   • Dat geld was bedoeld voor het smeren van de onderhandelaars. 

5. ergatief, (informeel) 'm ~ snel weggaan, wegvluchten

   • "Smeer 'm!" riep de man. 
   • De dief was 'm gesmeerd. 

Verwante begrippen

invetten, kladden

Hyponiemen

• aansmeren, afsmeren, besmeren, doorsmeren, insmeren, opsmeren, oversmeren, stroopsmeren, uitsmeren, versmeren

Afgeleide begrippen

   

smeerbeurt smeerboel smeerbol smeerbrug smeercampagne smeerdeken smeerder smeergeld smeerkaars smeerkaas smeerkanis smeerkees smeerklier smeerkuil smeerkwast smeerlap smeerling smeermaas smeermiddel smeernippel smeerolie smeerpijp smeerpoes smeerpoets smeerpot smeerput smeerreep smeersel smeersysteem smeertroep smeerwortel smeerzalf smerig smering

Uitdrukkingen en gezegden

• [2] "de wrijving tussen bewegende delen verminderen met een olie of vet"
• Het loopt gesmeerd

Het gaat precies zoals bedoeld

Vertalingen

    1. met een zachte massa bestrijken   

Engels: spread (en)

Spaans: untar (es)

    1.   

Engels: anoint (en), smear (en)

Spaans: aceitar (es) , engrasar (es), lubricar (es) , lubrificar (es)

    3. proberen om te kopen   

Spaans: aceitar (es)

Zelfstandig naamwoord

de smeren mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord smeer

Gangbaarheid

• Het woord smeren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "smeren" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.