schunnig

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  schunnig    (hulp, bestand)
• IPA: /'sxʏ.nəx/

Woordafbreking

• schun·nig

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van schun met het achtervoegsel -ig.
• Voor het eerst aangetroffen in 1843.
• Oorspronkelijk ter beschrijving van het voorkomen of de kleding van personen , later ook in verwijzing naar de morele karakterisering van dergelijke personen en hun vermeende handelingen en gedragingen.

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	schunnig	schunniger	schunnigst
verbogen	schunnige	schunnigere	schunnigste
partitief	schunnigs	schunnigers	-

Bijvoeglijk naamwoord

schunnig

1. (verouderd) haveloos, armoedig

   ▸ Den volgenden morgen dan gaf mevrouw mij orders om de nieuwe lozee, van mevrouw's kleeren een stel uit te zoeken, want wat ze aan 't lijf had was bijster verlapt en schunnig en voor den wintertijd kaal en dunnetjes.

   ▸ Mannen van een schunnig, verdacht uiterlijk zwierven nu werkeloos rond, met een pakje onder den arm, schijnbaar voor zaken; het waren meestal joden, vuil en vies in hunne kleeding, die met een keurend oog de binnenkomende kiezers opnamen, en somtijds,

2. (figuurlijk) lage, onbetamelijke opvattingen hebbend, laf en gemeen

   ▸ Niemant zou er op gekomen zijn, amice, dat gij met de nette natuur uwer oud-tante iets onzedelijks bedoelen kondt. Welk een schunnig snaakje moet men zijn om zoo een zin over de kuischheid bij de nette natuur zijner oud-tante te pas te brengen! En dan nog onbegrijpelijk op den koop toe.

3. (figuurlijk) laag, onfatsoenlijk (van handelingen, gedragingen, uitspraken)

   ▸ En opa, die los kwam, werd goed. Die haalde moppen op, schunnige uien, waar ie paffies om schudde en likkebaardde met glundere oogjes en een glimmend rood koontje aan elken kant...

Synoniemen

• [1] belabberd, ellendig, miserabel, schamel
• [2] gemeen, infaam, laaghartig, miserabel
• [3] obsceen, schuin, vuig

Afgeleide begrippen

• schunnigheid

Vertalingen

    1. haveloos, armoedig   

Duits: schäbig (de), ärmig (de) Engels: shabby (en), wretched (en)

Frans: minable (fr) Spaans: harapiento (es)

    2. laag, onbetamelijk (van karakter)   

Duits: schäbig (de), kleinlich (de) Engels: vile (en), abject (en), dirty (en)

Frans: minable (fr), sale (fr) Spaans: vil (es), villano (es)

    3. laag, onfatsoenlijk (van gedrag, handelingen en bewoordingen)   

Duits: schäbig (de), anzüglich (de) Engels: crude (en), dirty (en), lewd (en)

Frans: grossier (fr), cochon (fr), graveleux (fr) Spaans: verde (es), guarro (es)

Gangbaarheid

• Het woord schunnig staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "schunnig" herkend door:

96 %	van de Nederlanders;
92 %	van de Vlamingen.