pizza

Niet te verwarren met: Pizza

Een pizza

Pizza

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  pizza    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈpitsa / (2 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /ˈpitsa/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /ˈpidza/

Woordafbreking

• piz·za

Woordherkomst en -opbouw

• van Italiaans pizza, in de betekenis van ‘hartige koek’ voor het eerst aangetroffen in reisverslagen van de 19e eeuw, zie vindplaatsen hieronder.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	pizza	pizza's
verkleinwoord	pizzaatje	pizzaatjes

Zelfstandig naamwoord

de pizza v / m

1. (voeding) gerecht van een belegde broodbodem

   • Als je wat wilt eten, neem je maar een pizza. 

   ▸ We bestelden pizza en dronken op het leven met een lokaal biertje.

   ▸ Ik had al wel genoeg hamburgers en pizza’s gegeten de afgelopen tijd.

   ▸ Het volk viert Paschen met braspartijen. De armste werkman zal liever zijn jas naar den lommerd brengen dan niet zijn Paschen te vieren met de eieren, saucijsjes, lamsvleesch en pizza (een soort van broedertjes), alles overgoten met ontelbare fiaschi wijn van de Castelli Romani.

   ▸ Het ergste is men in de Toledostraat en de Via di Chiaja er aan toe, want boven en behalve dat daarheen alle ambulante uitventers zamenstroomen, bieden ook de koekbakkers der lazzaroni aldaar aan de hoeken der dwarsstraten hunne lekkernijen te koop, en deze zijn juist de onbarmhartigste schreeuwhalzen, die met oogen gezien zijn, daar zij slechte in olij gebakken koek, un grano il quarto di pizza (een grein een stuk taart) te koop roepen met eene stem, welke op den ganschen aardbol eenig in hare soort is.

Hyponiemen

• groentepizza
• kaaspizza
• magnetronpizza
• rode pizza
• ovenpizza
• vispizza
• vleespizza
• witte pizza

Afgeleide begrippen

• pizzabakker
• pizzabodem
• pizzadeeg
• pizzakoerier
• pizzapunt
• pizzaschaar
• pizzasnijder
• pizzavreter

Opmerkingen

• In de jaren 50 verschenen er in Amsterdam de eerste eethuizen waar ook pizza's verkocht werden (Moeders Droomkeuken op de Witte Singel 449, Pizza Palazzo in de Spuistraat 302).

Vertalingen

    1. gerecht van een belegde broodbodem   

Afrikaans: pizza (af) Arabisch: البتزة (ar) v Bosnisch: pica (bs) v Bulgaars: пица (bg) v Duits: Pizza (de) v Engels: pizza (en) Esperanto: pico (eo) Fins: pizza (fi), pitsa (fi) Frans: pizza (fr) v Grieks: πίτσα (el) v Hebreeuws: פיצה (he) Hindi: पिज़ा (hi) m IJslands: flatbaka (is) v, pítsa (is) v, pitsa (is) v Interlingua: pizza (ia) Italiaans: pizza (it) v

Japans: ピザ (ja) Koreaans: 피자 (ko) Noors: pizza (no) Pools: pizza (pl) Portugees: pizza (pt) v Russisch: пицца (ru) v Servisch: Cyrillisch: пица (sr) v Westers: pica (sr) v Spaans: pizza (es) v Talossaans: pitzarial m Tamil: வேகப்பம் (ta) Toki Pona: mulapisu Tsjechisch: pizza (cs) v Turks: pizza (tr) Zweeds: pizza (sv) g

Gangbaarheid

• Het woord pizza staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "pizza" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikibooks voor meer informatie.
• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Italiaans

Uitspraak

• Geluid:  pizza    (hulp, bestand)
• IPA: /ˈpittsa/

Woordherkomst en -opbouw

• In 2007 toonden de de italianist Mario Alinei en de classicus Ephraim Nissan aan dat het Italiaanse woord via de Balkanroute (vergelijk Grieks πίττα "taart", Turks pide, enz.) uiteindelijk afstamt van het Aramese pitta “brood”.
• Er zijn in het verleden verschillende hypotheses opgesteld. De vaak genoemde etymologie is dat de Italiaanse benaming pizza ontleend zou zijn aan het Griekse woord πίττα "taart", als een nevenvorm van het meer voorkomende Oudgriekse πίσσα. .
• Pizza kan eventueel gekruist zijn met de Italiaanse vorm pezzo “stuk” (zoals in uno pezzo di *pitta --> uno pezzo di pizza “een stuk pizza”).

Woordafbreking

• piz·za

Zelfstandig naamwoord

enkelvoud	meervoud
pizza	pizze

pizza v

1. (voeding) pizza
2. vervelend iemand, saai persoon
3. vervelend iets, saaie boel

Spaans

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit Italiaans pizza.

enkelvoud	meervoud
pizza	pizzas

Zelfstandig naamwoord

pizza v

1. (voeding) pizza

Turks

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit Italiaans pizza.

Woordafbreking

• piz·za

	enkelvoud	meervoud
nominatief	pizza	pizzalar
genitief	pizzanın	pizzaların
datief	pizzaya	pizzalara
accusatief	pizzayı	pizzaları
locatief	pizzada	pizzalarda
ablatief	pizzadan	pizzalardan

Zelfstandig naamwoord

pizza

1. (voeding) pizza