zindelijk

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  zindelijk    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈzɪndələk / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• zin·de·lijk

Woordherkomst en -opbouw

• van Middelnederlands sindelijc "zinnelijk", op te vatten als afgeleid van zinnelijk met het invoegsel -d- in de betekenis van ‘schoon, proper’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1612

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	zindelijk	zindelijker	zindelijkst
verbogen	zindelijke	zindelijkere	zindelijkste
partitief	zindelijks	zindelijkers	-

Bijvoeglijk naamwoord

zindelijk

1. de natuurlijke behoeften beheersend en uitoefenend op een aangewezen plaats
   1. van kinderen: poepend en plassend op een toiletpot

      ▸ De meeste basisscholen verwachten dat een kind zindelijk is als het op school begint. Onderwijzers hebben geen tijd om luiers te verschonen.

   2. van huisdieren: alleen buitenshuis of binnenshuis op een daarvoor bestemde plaats (als een kattenbak) poepend en plassend

      ▸ Mijn pup was in twee dagen zindelijk.

2. helder, proper, rein, schoon

   ▸ Wij, in tegenstelling tot jullie, zijn zindelijk. In ons huis laten wij geen smerige insecten toe.

3. (figuurlijk) ethisch of rationeel zuiver (puur)

   ▸ Voor mij persoonlijk ligt het nut van filosoferen dus vooral in het propageren van zindelijk taalgebruik.

Antoniemen

• [2], [3]: onzindelijk

Hyponiemen

• brandzindelijk, kraakzindelijk, overzindelijk

Afgeleide begrippen

• zindelijkheid

Vertalingen

    1.1 van kinderen: poepend en plassend op een toiletpot   

Duits: sauber werdend (de), trocken werdend (de) Engels: toilet-trained (en), potty-trained (en)

Frans: propre (fr), entraîné à la propreté (fr) Spaans: entrenado (es), aseado (es), limpio (es)

    1.2 van huisdieren: alleen buitenshuis of binnenshuis op een daarvoor bestemde plaats poepend en plassend   

Duits: stubenrein (de) Engels: house-trained (en), house-broken (en)

Frans: propre (fr), entraîné à la propreté (fr) Spaans: entrenado (es)

    2. schoon, rein   

Duits: rein (de), sauber (de) Engels: clean (en), pure (en)

Frans: propre (fr), nettoyé (fr) Spaans: limpio (es) , puro (es)

Gangbaarheid

• Het woord zindelijk staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zindelijk" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.