octaaf

[2] Het interval "octaaf"

[3] Het zg. ééngestreepte octaaf c¹ t/m b¹

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  octaaf    (hulp, bestand)
• IPA: / ɔkˈtaf / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• oc·taaf

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘achtste toon van de grondtoon af’ voor het eerst aangetroffen in 1601
• van Latijnoctavus "achtste"

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	octaaf	octaven
verkleinwoord	octaafje	octaafjes

Zelfstandig naamwoord

octaaf o/v/m

1. (muziek) de achtste trap van een diatonische toonladder
2. (muziek) het interval tussen twee tonen, waarvoor geldt dat de frequentie van de tweede toon precies het dubbele, of de helft, is van die van de eerste

   • Het octaaf is een perfect consonant interval. 

3. (muziek) een reeks van twaalf tonen van “c” tot en met “b”

   • Van de dirigent moet hij het motiefje een octaaf hoger spelen. 

4. (letterkunde) gedicht van acht versregels
5. (religie) een periode van acht dagen waarmee de viering van een hoogfeest kan worden verlengd

Hyperoniemen

• [1] interval, tweeklank

Hyponiemen

• [1] toon

Hyponiemen

• [3] contraoctaaf, driegestreept octaaf, eengestreept octaaf, groot octaaf, klein octaaf, overmatig octaaf, subcontraoctaaf, tweegestreept octaaf, verminderd octaaf, viergestreept octaaf, vijfgestreept octaaf
• [5] kerstoctaaf, paasoctaaf

Afgeleide begrippen

• octaafdag

Verwante begrippen

• [1] stamtoon
• [2] toonladder, akkoord, prime, secunde, terts, kwart, kwint, sext, septime, (septiem), none, decime, undecime, duodecime
• [3] hexachord, pentachord, tetrachord

Uitdrukkingen en gezegden

• rein octaaf

een octaaf zonder alteratie (twaalf halve toonafstanden)

• overmatig octaaf

halve toon ruimer dan een rein octaaf

• verminderd octaaf

halve toon krapper dan een rein octaaf

• decibel per octaaf

maat voor geluidsterkte per frequentieverdubbeling

Vertalingen

    1,2,3. toontrap, interval en toonhoogtereeks   

Duits: Oktave (de) v Engels: octave (en) Frans: octave (fr) v Italiaans: ottava (it) v

Portugees: oitava (pt) v Spaans: octava (es) v Zweeds: oktav (sv)

Gangbaarheid

• Het woord octaaf staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "octaaf" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.