krib

Kribben in zee

Rechte kribben in de rivier de Elbe

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  krib    (hulp, bestand)
• IPA: /krɪp/

Woordafbreking

• krib

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘voederbak’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1120

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	krib	kribben kribbes (1)
verkleinwoord	kribje	kribjes

Zelfstandig naamwoord

[A] krib v/m

1. (veeteelt) een voor veevoer gebruikte bak die aan de bovenzijde veel ruimer is dan op de bodem

   • Zorg dat de kribben alle snel worden gevuld, anders worden de paarden dol. 

2. (meubel) een eenvoudig en gemakkelijk vervoerbaar soldatenbed

   • Buiten legertent stonden nog enkele kribben met gewonden. 

3. (waterbeheer) kleine, vaak stenen golfbrekertjes die op regelmatige afstanden langs de oever in het water steken om het afkalven van de oever tegen te gaan en/of om de stroomsnelheid te beïnvloeden

   • Tussen de kribben kan een tegenstroom staan die men "neer" noemt. 

4. (waterbeheer) een enkele of dubbele rij houten paaltjes die op regelmatige afstanden langs de kust in zee steken, om het afkalven van het strand tegen te gaan

   • Een krib is een eenvoudige golfbreker. 

5. (waterbeheer) een enkele of dubbele rij houten paaltjes die voor de landaanwinning langs een glooiende de kust zijn geplaatst

   • De kribben vertragen het wegebben van het vloedwater, waardoor er meer bezinksel op het land achterblijft. 

Synoniemen

• [1] kribbe, voederbak, voerbak
• [2] veldbed
• [3] bol, hoofd, kop
• [4] golfbreker

Hyperoniemen

• [3] oeverbescherming, waterbeheersing
• [4] kustverdediging, kustversterking
• [5] landaanwinningstechniek

Hyponiemen

• [1] kerstkrib

Afgeleide begrippen

• [1] kribbebijten
• [3] kribpaal, kribben varen, kribbetje varen

Verwante begrippen

• [1] veehouderij, veevoer
• [2] brits, kermisbed
• [3] rivier, stroom, waterpeil
• [4] afkalving, duinafslag, pier, zandafslag, zandsuppletie
• [5] bezinksel, dijk, getij, sediment

Uitdrukkingen en gezegden

• [1]: de kont tegen de krib gooien

in opstand komen

Vertalingen

    1. voederbak   

Duits: Futterkrippe (de) v Engels: crib (en), trough (en)

Frans: auge (fr) v

    2. eenvoudig soldatenbed   

Duits: Feldbett (de) o Engels: cribe (en) cot (en)

Frans: lit de sangle (fr) m

    3,4,5. golfbrekertjes   

Duits: Buhne (de) v Engels: groyne (en)

Frans: épi (fr) m

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	krib	kribben
verkleinwoord	kribbetje	kribbetjes

_{Niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie als vrouwelijk zelfstandig naamwoord.}

Zelfstandig naamwoord

[B] krib v

1. (verouderd) kijfgrage vrouw

Werkwoord

vervoeging van
kribben

krib

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kribben
   

   • Ik krib. 

2. gebiedende wijs van kribben
   

   • Krib! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kribben
   

   • Krib je? 

Gangbaarheid

• Het woord krib staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "krib" herkend door:

94 %	van de Nederlanders;
85 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• kribbe (voederbak) op Wikipedia
• krib (rivier) (waterwerk) op Wikipedia