kilo

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kilo    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈkilo / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• ki·lo

Woordherkomst en -opbouw

• van Frans kilo, in de betekenis van ‘kilogram’ voor het eerst aangetroffen in 1866
  Het numerieke voorvoegsel kilo- in het metrische SI-systeem ter aanduiding van een duizendvoud is gebaseerd op het Oudgrieks χίλιοι (chílioi) "duizend". Voor de transcriptie van de Griekse χ werd de letter k gekozen, in plaats van de gebruikelijke ch, omdat die de transcriptie chilo zou opleveren: problematisch omdat het zou klinken als Frans "chie l'eau" schijt het water.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kilo	kilo's
verkleinwoord	kilootje	kilootjes

Zelfstandig naamwoord

de kilo m

1. (natuurkunde) (eenheid) (afkorting) informele afkorting van "kilogram" de SI-eenheid van massa (symbool: kg)

   • Op zo'n grote massa (hoeveelheid) maakt een kilo meer of minder niets uit. 

   ▸ Vraag het aan Gentenaar Geert Claus, uitbater van frituur Emily’s, hoe zwaar het is. Hij legt de laatste meters te voet af, met de fiets aan de hand. ‘Een paar tandjes te weinig, een paar kilootjes te veel.’

   ▸ ‘Mijn rugzak woog wel 20 kilo, en nu loopt iedereen met dat ultralichte spul. Ik begrijp al die haast van tegenwoordig niet. Wij vonden 25 kilometer per dag al prima, terwijl jullie nu ruim 40 kilometer per dag doorjakkeren. Neem toch de tijd, zoiets maak je maar een keer in je leven mee. Het heeft me nooit losgelaten na al die jaren.’

2. (economie) (eenheid) (verouderd) informele afkorting van "kilogram" (kilogramkracht) een eenheid voor een gewicht of kracht, (niet volgens het SI-stelsel, maar heel gebruikelijk)

   • De prijs per kilo is ongeveer gelijk aan die van onze concurrent. 

3. (spellingsalfabet) spelwoord van het ITU/NAVO-spellingalfabet voor de letter k

Synoniemen

• [1] duizend, kilogram, kg
• [2] duizend, kilogram, kilogramforce, kilogramkracht, kgf
• [3] Karel

Hyperoniemen

• [3] spellingalfabet

Hyponiemen

• [1] kerstkilo

Verwante begrippen

• [1] hoeveelheid, massa, materie
• [2] gewicht, kracht, wegen, zwaartekracht
• [1,2] kilo- (voorvoegsel)

Vertalingen

    1. informele afkorting van "kilogram" de SI-eenheid van massa (symbool: kg)   

Duits: Kilo (de) o Engels: kilo (en)

Frans: kilo (fr) m Spaans: kilo (es)

    2. informele afkorting van "kilogram" een niet-SI-eenheid van gewicht of kracht   

Duits: Kilo (de) o Engels: kilo (en)

Frans: kilo (fr) m Spaans: kilo (es)

Gangbaarheid

• Het woord kilo staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kilo" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Engels

Zelfstandig naamwoord

kilo

1. kilo
2. Zuid-Afrika: kilometer

   • A few kilo's down the road the spotlight caught a pair of yellow eyes and we discovered they belonged to a lone lioness. 

Frans

Zelfstandig naamwoord

kilo m

1. kilo

Spaans

enkelvoud	meervoud
kilo	kilos

Zelfstandig naamwoord

kilo m

1. kilo.