beet

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  beet    (hulp, bestand)
• IPA: / bet / (1 lettergreep)
  • (Noord-Nederland): /beɪt/
  • (Vlaanderen, Brabant): /beːt/
  • (Limburg): /beːt/

Woordafbreking

• beet

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘hap’ voor het eerst aangetroffen in 1240
• [1, 2] naamwoord van handeling van bijten
• [4, 5, 6] Herkomst: Hebreeuws

[1, 2, 3]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	beet	beten
verkleinwoord	beetje	beetjes

[4, 5]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	beet	beets
verkleinwoord

[6]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	beet	batee
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

de beet

1. m een samenklemming tussen de kaken

   • De beet van een dolle hond is een ernstige zaak. 

2. m een steek door de monddelen van een kaakloos wezen, zoals een insect

   • De huilende baby zat onder de beten, want er was een mug in de kamer. 

3. v/m (plantkunde) biet
4. v/m (Jiddisch-Hebreeuws) tweede letter van het alfabet
5. v/m (Jiddisch-Hebreeuws) getal twee
6. v/m (Jiddisch-Hebreeuws) huis (als deel van woordcombinaties)
7. dat wat je met één keer bijten kunt eten, hap

   • Ik neem een beet van de koek. 

Schrijfwijzen

• [4, 5, 6] bet

Verwante begrippen

    1. en 2.

appelbeet hoederbeet hoenderbeet insectenbeet kikkerbeet muggenbeet onderbeet overbeet slangenbeet suikerbeet vlooienbeet voederbeet voerbeet

• [4, 5, 6] Sjien Beet, veet, beet chajiem, beet dien, beet habechira, beet haknesset, beet hamidrasj, beet kevarot, beet knesset, beet midrasj, beet olam, beet tefila, av beet dien
• [4, 5, 6] Jiddisj: beis
• [6] bajit

Hebreeuws alfabet

cursief: alleen Jiddisj; vet: zowel Hebreeuws als Jiddisj

nr.	sluit- letter	letter	naam in Hebreeuws	naam in Nederlands	wordt in Nederlands	als cijfer
1		א	אָלֶף	alef  •  ollef	' • a	1
2		ב	בֵּית	beet  ,  bet  •  beis	b • v	2
3		ג	גִּימֵל	gimel	g	3
4		ד	דָּלֶת	dalet	d	4
5		ה	הֵא	hee	h	5
6		ו	וָו	wav  •  wov	v, w • oe	6
7		ז	זַיִן	zajin  •  zajen	z	7
8		ח	חֵית	chet  •  ches	ch	8
9		ט	טֵית	tet  •  tes	t	9
10		י	יוֹד	jod  •  joed	j • i,ie	10
11	ך	כ	כַּף	kaf  ,  chaf  •  chof	ch • k	20
12		ל	לָמֶד	lamed	l	30
13	ם	מ	מֵם	mem	m	40
14	ן	נ	נוּן	noen	n	50
15		ס	סָמֶךְ‎	samech	s	60
16		ע	עַיִן	ajin  •  ajen	' • e	70
17	ף	פ	פֵּא	pee	p • f	80
18	ץ	צ	צַדִי	tsadi  ,  tsadee  •  tsaddi  ,  tsaddek	ts	90
19		ק	קוֹף	koef  ,  kof	k	100
20		ר	רֵישׁ	reesj	r	200
21		ש	שִׁין	sjien	sj • s	300
22		ת	תָּו‎	tav  •  tof	t • s	400

Afgeleide begrippen

• beetgaar, beethebben, beethouden, beetkrijgen, beetnemen, beetpakken, beetraaf, beetsuiker, beetwortel

Vertalingen

    1. een samenklemming tussen de kaken   

Frans: morsure (fr) v

Spaans: mordisco (es) m

    2. een steek door de monddelen van een kaakloos wezen, zoals een insect   

Spaans: picadura (es) v

Vertalingen

    4. 5. 6.   

Engels: bet (en)

Bijwoord

beet

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord: te pakken, vast

   • beethouden: Hij hield haar stevig beet. 

Afgeleide begrippen

• beethebben, beetgrijpen, beethouden, beetnemen, beetkrijgen, beetpakken

Werkwoord

vervoeging van
bijten

beet

1. enkelvoud verleden tijd van bijten
   

   • Ik beet. 
     
   • Jij beet. 
     
   • Hij, zij, het beet. 

   ▸ ‘Wij willen naar Alaska,’ zei hij op heldere toon. ‘Op zalm vissen,’ vulde Dennis aan. ‘Wilde zalm.’ Chantal beet op haar lip om niet in lachen uit te barsten.

Verwante begrippen

• bijtte

Gangbaarheid

• Het woord beet staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "beet" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.