stijf

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  stijf    (hulp, bestand)
• IPA: /stɛif/

Woordafbreking

• stijf

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord Ontwikkeld uit Middelnederlands stijf, stif “onbuigzaam”, uit Germaans *stīfa-, verwant aan Engels stiff, Duits steif.
• In de betekenis van ‘moeilijk buigbaar’ voor het eerst aangetroffen in 1240

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	stijf	stijver	stijfst
verbogen	stijve	stijvere	stijfste
partitief	stijfs	stijvers	-

Bijvoeglijk naamwoord

stijf

1. niet gemakkelijk te vervormen of te buigen

   • Een stalen balk is stijf genoeg om dit gewicht te dragen. 

   ▸ Het was fascinerend om te zien hoeveel zout ik verloor: na dagen zonder douche stond mijn shirt stijf van de zoute strepen en bleef het bijna rechtop staan.

   ▸ Soms kwam ik na mijn werk thuis met een stijve kaak van het praten.

2. (figuurlijk) ongemakkelijk in de omgang

   • Hij is zo stijf als een hark! 

3. helemaal, volkomen, totaal, compleet

   ▸ „De mensen hebben blijkbaar weer zin in een feestje...”, weet woordvoerder Rik van de Merwe. Zijn feest - Bevrijdingsdag Enschede op de Universiteit Twente - is deze donderdag met 15.000 bezoekers stijf uitverkocht. De wachtlijst loopt zelfs al flink op. Een alternatief is te vinden in Het Volkspark.

Synoniemen

• onbuigzaam, rigide, star

Antoniemen

• buigzaam, plooibaar

Hyponiemen

• stokstijf

Afgeleide begrippen

• stijve, stevig, stijfheid, stijfhoofd, stijfkloppen, stijfkop, stijfkramp, stijfte, stijfvloeken

Vertalingen

    1.   

Deens: stiv (da) Duits: steif (de) Engels: stiff (en), rigid (en) Frans: rigide (fr), raide (fr)

Noors: stiv (no) Papiaments: steif Spaans: rígido (es), con rigor (es), tieso (es) Zweeds: styv (sv)

Werkwoord

vervoeging van
stijven

stijf

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van stijven
   

   • Ik stijf. 

2. gebiedende wijs van stijven
   

   • Stijf! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van stijven
   

   • Stijf je? 

Gangbaarheid

• Het woord stijf staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "stijf" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.