keizer

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  keizer    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈkɛizər / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• kei·zer

Woordherkomst en -opbouw

• eponiem: via Middelnederlands keiser en Oudnederlands keser van Latijn Caesar, de naam van de Romeinse heerser Julius Caesar , in de betekenis van ‘titel van de hoogste vorst’ voor het eerst aangetroffen in 1100

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	keizer	keizers
verkleinwoord	keizertje	keizertjes

Zelfstandig naamwoord

de keizer m

1. (beroep) (adel) (regering) een monarch van de allerhoogste rang, oorspronkelijk die van het Romeinse rijk

   • Keizer Karel V verenigde de zeventien Nederlanden tot een eenheid met een gezamenlijke Staten-Generaal. 

Hyponiemen

• ex-keizer, koning-keizer, soldatenkeizer

Afgeleide begrippen

   

Amerikaanse keizerlibel Keizer Wilhelms paradijsvogel Keizersgracht Spaanse keizerarend driekeizersslag grote keizerlibel keizeraalscholver keizeramazone keizerarend keizercultus keizerdom keizerelfje keizergans keizerlibel keizerlibelle keizerlibellen keizerlijk keizerreiger keizerrijk keizerschap keizerschorpioen keizersgalmot keizershuis keizerskroon keizersmammoet keizersmantel keizersnede keizersnee keizersnip keizerspecht keizerspinguïn keizerstad keizerstitel keizersvis keizertamarin keizertetra keizertijd keizerzwam zuidelijke keizerlibel

Uitdrukkingen en gezegden

   

Een keizer zonder kleren Iets wat of iemand die de indruk wekt gezaghebbend te zijn, maar in werkelijkheid weinig of niets voorstelt/kan uitrichten Geef de keizer wat des keizers is. Geef aan de overheid wat haar toekomt. Vechten om 's keizers baard. Vechten, ruziemaken om niets Waar niets is, verliest de keizer zijn recht. Op iemand die zelf toch al niets bezit, kan niets worden verhaald.

Vertalingen

    1. een monarch van de allerhoogste rang, oorspronkelijk die van het Romeinse rijk   

Deens: kejser (da) g Duits: Kaiser (de) m Engels: emperor (en) Fins: keisari (fi) Frans: empereur (fr) m Grieks: αυτοκράτορας (el) m Hongaars: császár (hu) Italiaans: imperatore (it) m Latijn: imperator (la) m Noors: keiser (no) m

Papiaments: emperador Pools: imperator (pl) m, cesarz (pl) m Portugees: imperador (pt) m Roemeens: împărat (ro) m Russisch: император (ru) (imperator) m, царь (ru) (tsar) m Spaans: emperador (es) m Tsjechisch: císař (cs) m Zweeds: kejsare (sv) g Welsh: ymherodr (cy) m, ymerawdwr (cy) m

Anagrammen

• kiezer

Gangbaarheid

• Het woord keizer staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "keizer" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.