spoel

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  spoel    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• spoel

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘klos’ voor het eerst aangetroffen in 1477

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	spoel	spoelen
verkleinwoord	spoeltje	spoeltjes

Zelfstandig naamwoord

de spoel v / m

1. (techniek) een cilindrische vorm (klos) waaromheen een vezel of draad gewonden kan worden (bij het spinnen, weven of machinaal naaien)

   • Ook bij grote motieven hoeft u niet meer met borduren te stoppen, om er weer een zelf opgewonden spoeltje met garen in te doen. 

2. (elektrotechniek) met geleidingsdraad omwonden klos of cilinder, (solenoïde) die de eigenschap van zelfinductie heeft

   • Voor de inductantie, ofwel de complexe impedantie Z van een ideale spoel geldt $Z_{L}=j\omega L\!$. 

3. (fotografie) rond voorwerp om film- en geluidsbanden omheen te wikkelen
4. schietspoel
5. (techniek) het holle, doorschijnende ondereinde van een veer

Synoniemen

• [1] klos

Verwante begrippen

• spil, kloskant, spilboor, wever, windspil
• inductieklos, zelfinductieklos

Hyponiemen

• draadspoel, inductiespoel, magneetspoel, opwikkelspoel, opwindspoel, schietspoel, [2] smoorspoel, spierspoel, spreekspoel, weefspoel, weversspoel

Afgeleide begrippen

• spoelfiguur, spoelworm

Vertalingen

    1. een cilindrische vorm   

Duits: Spule (de) Engels: bobbin (en)

Frans: canette (fr) Spaans: carrete (es) m, bobina (es) v

    2. een element van zelfinductie   

Engels: inductor (en) Frans: bobine (fr) v Italiaans: induttore (it) m

Pools: cewka (pl) v Spaans: bobina (es) v, inductor (es) m Zweeds: spole (sv)

    3. fotografische   

Duits: Spule (de) Engels: bobbin (en)

Frans: canette (fr) Spaans: carrete (es) m

    4. schietspoel   

Spaans: lanzadera (es) v

Werkwoord

vervoeging van
spoelen

spoel

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van spoelen
   

   • Ik spoel. 

2. gebiedende wijs van spoelen
   

   • Spoel! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van spoelen
   

   • Spoel je? 

Gangbaarheid

• Het woord spoel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "spoel" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.