schamen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  schamen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈsxamə(n) / (2 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /ˈsχa.mə(n)/
  • (Limburg): /ˈsxaː.mə(n)/

Woordafbreking

• scha·men

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘generen’ voor het eerst aangetroffen in 901

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
schamen	schaamde	geschaamd
zwak -d	volledig

Werkwoord

schamen

1. wederkerendschaamte voelen, iets van jezelf niet goed vinden zodat je het niet aan anderen wilt tonen

   • Hij schaamde zich voor zijn vergeetachtigheid. 
   • Hij gaf de Woordbouwer eerst een hand maar daarna zette hij het kistje snel weer op tafel en vloog hem om de hals. Hij schaamde zich er niet voor.  

   ▸ Ik schaamde me er bijna voor, maar ik verlangde naar de rust en voorspelbaarheid van Noord-Californië, het deel van de trail dat vaak als saai wordt beschreven.

Hyponiemen

• (intensivering) doodschamen, kapotschamen
• beschamen

Afgeleide begrippen

   

schaamachtig schaambeen schaambot schaamdeel schaamdoek schaamhaar schaamheuvel schaamlap schaamlip schaamluis schaamrood schaamschot schaamspleet schaamstreek schaamte schaamvoeg schamelijk

Vertalingen

    1. schaamte voelen   

Duits: sich schämen (de) Engels: be ashamed (en) Frans: avoir honte (fr)

Spaans: avergonzarse (es), abochornarse (es), abatatarse (es) Turks: utanmak (tr)

Gangbaarheid

• Het woord schamen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "schamen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.