onderwerp

Nederlands

Uitspraak

(klemtoonhomogram)

• Geluid:  ónderwerp    (hulp, bestand)
• Geluid:  onderwérp    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• on·der·werp

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘zaak waarover men spreekt’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1784
• In de betekenis van ‘als grammaticale term: zinsdeel dat in persoon en getal met vervoegde werkwoord overeenkomt’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1585

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	onderwerp	onderwerpen
verkleinwoord	onderwerpje	onderwerpjes

Zelfstandig naamwoord

ónderwerp o

1. waar iets over gaat, een thema

   • Het onderwerp van de vergadering. 

   ▸ Ik bleef moeiteloos bij een onderwerp zonder dat mijn gedachten afdwaalden.

2. (grammatica) zinsdeel waarnaar de persoonsvorm zich richt en dat bijv. de handelende persoon of zaak beschrijft

   • Onderwerp en persoonsvorm zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. 

Synoniemen

• [1] thema
• [2] subject

Verwante begrippen

• object, subject, thema

Hyponiemen

• draagmoederonderwerp, gespreksonderwerp, nieuwsonderwerp, plaatsonderwerp

Afgeleide begrippen

• onderwerpelijk, onderwerping, onderwerpszin

Vertalingen

    1. waar iets over gaat, een thema   

Bulgaars: тема (bg) v, сюжет (bg) m Duits: Gegenstand (de) m, Thema (de) o Engels: subject (en), theme (en) Frans: sujet (fr) m

Nedersaksisch: onderwarp (nds) Papiaments: tópiko Spaans: sujeto (es) m, tema (es) m

    2. zinsdeel waarnaar de persoonsvorm zich richt en dat bijv. de handelende persoon of zaak beschrijft   

Bulgaars: предмет (bg) m Duits: Subjekt (de) o Engels: subject (en) Frans: sujet (fr) m Italiaans: soggetto (it) m

Papiaments: tópiko Portugees: sujeito (pt) m Spaans: sujeto (es) m Zweeds: subjekt (sv)

Werkwoord

vervoeging van
onderwerpen

onderwérp

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van onderwerpen
   

   • Ik onderwerp. 

2. gebiedende wijs van onderwerpen
   

   • Onderwerp! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van onderwerpen
   

   • Onderwerp je? 

Gangbaarheid

• Het woord onderwerp staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "onderwerp" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Zeeuws

Zelfstandig naamwoord

onderwerp

1. onderwerp