hekel

[1]: Een hekel

[1] (detail)

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  hekel    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈhekəl / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• he·kel

Woordherkomst en -opbouw

• [1] van Middelnederlands hekel, in de betekenis van ‘vlaskam’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1485
• [2] onstaat uit de betekenis ‘vlaskam’ door figuurlijk gebruik van  hekelen ww  en de uitdrukking "over de hekel halen", in de betekenis van ‘afkeer’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1785

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	hekel	hekels
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de hekel m

1. (gereedschap) een werktuig gebruikt bij het verwerken van hennep of vlas

   • Hij haalde de bundel hennepvezels over de hekel. 

2. sterke afkeer

   • Hij had een enorme hekel aan de herrie van zijn buren. 
   • Albert kon haar wel duizend keer uitleggen dat dat er niets mee te maken had, zijn moeder was niet van het soort dat zomaar van mening veranderde, zij vond altijd weer andere voorbeelden en redenen, en had er een hekel aan ongelijk te hebben; ook in haar brieven kwam ze nog steeds terug op dingen van jaren geleden, het was doodvermoeiend.  

Verwante begrippen

• [2] antipathie

Hyperoniemen

• [2] afkeer

Hyponiemen

• [1] afreehekel, aftrekhekel
• [2] (intensivering) bloedhekel, pesthekel, schijthekel, schurfthekel

Afgeleide begrippen

• hekelen
• [1] hekelveld
• [2] hekeldicht, hekeldichter, hekelrijm, hekelschrift

Uitdrukkingen en gezegden

• Iemand over de hekel halen.

scherpe kritiek hebben over iemand, (achter de rug) kwaadspreken over iemand

Vertalingen

    1. werktuig gebruikt bij het verwerken van hennep of vlas   

Bretons: kribin (br) v, rañvell (br) v Deens: hegle (da) g Duits: Hechel (de) v Engels: hackle (en), hatchel (en) Frans: séran (fr) m, sérançoir (fr) m Italiaans: pettine (it) m

Nederduits: Häkel (nds) v Portugees: ripanço (pt) m, ripador (pt) m Reto-Romaans: tscharesch (rm) m Russisch: чесалка (ru) v (česalka) Spaans: rastrillo (es) m Welsh: heislan (cy) v, heisyllt (cy) v Zweeds: häckla (sv)

    2. sterke afkeer   

Duits: Abneigung (de) v, Ekel (de) m Engels: aversion (en), dislike (en)

Spaans: antipatía (es) v

Werkwoord

vervoeging van
hekelen

hekel

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van hekelen
   

   • Ik hekel. 

2. gebiedende wijs van hekelen
   

   • Hekel! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van hekelen
   

   • Hekel je? 

Gangbaarheid

• Het woord hekel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "hekel" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.