archaïcum

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  archaïcum    (hulp, bestand)
• IPA: /ɑrˈxaikʏm/

Woordafbreking

• ar·cha·i·cum

Woordherkomst en -opbouw

• afgeleid van Oudgrieks αρχαιος (archaios) "oeroud, oud" met het achtervoegsel -icum, dus: "oude tijdperk".

In veel afleidingen van αρχαιος (archaios) wordt de Griekse tweeklank αι (ai) gelatiniseerd tot ae in "archaeo-" en in het Nederlands wordt dit in de regel weer verkort tot e in "archeo-" als in "archeoloog". Omdat in "archaïcum" de i bewaard is, is dit echter hier niet aan de orde. Daarom is "archeïcum" een minder juiste (pleonastische) afleiding. De Woordenlijst vermeldt alleen de vorm "archaïcum".

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	archaïcum	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

het archaïcum o

1. (geologie) tijdperk waarin de aarde een vaste korst had gekregen en de eerste sporen van leven zijn te vinden, van 4 tot 2,5 miljard jaar geleden

   • Op het einde van het archaïcum is al 39% van het continentale materiaal gevormd. 

2. (geologie) gesteenten gevormd in het tijdperk waarin de aarde een vaste korst kreeg

   • Het archaïcum is tevens de naam van het overeenkomstige eonotheem. 
   • Het resultaat dezer berekeningen is nu, dat de oudste aardlaag, het onderste archaicum, minstens 570 millioen jaar oud moet zijn. 

Schrijfwijzen

• Vóór 2006 was de spelling Archaïcum. In specialistische publicaties blijft volgens de Taalunie spelling met een hoofdletter mogelijk, zie hier.

Synoniemen

• archeïcum
• archeozoïcum

Hyperoniemen

• eon
• precambrium

Hyponiemen

• eoarchaïcum
• paleoarchaïcum
• mesoarchaïcum
• neoarchaïcum

Verwante begrippen

• fanerozoïcum
• proterozoïcum, eozoïcum of algonkium
• hadeïcum of azoïcum

Gangbaarheid

• Het woord archaïcum staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "archaïcum" herkend door:

48 %	van de Nederlanders;
60 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.