universum

Nederlands

Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘heelal’ voor het eerst aangetroffen in 1832 ^[1]
afgeleid van het Latijnse universus (met het voorvoegsel uni-) ^[2]

universum o

(astronomie) het gehele tijd-ruimtecontinuüm waarin wij bestaan, samen met alle materie en energie
- Die overdreven voorliefde voor het gezag had ze van haar vader, adjunct van het plaatsvervangend afdelingshoofd bij het ministerie van Posterijen, die de hiërarchie binnen zijn ministerie zag als een metafoor voor het universum. ^[3]
▸ Hij vertelde me verhalen over het universum dat bestaat uit onderling verbonden energie.^[4]
(figuurlijk) een besloten wereld
- Maar vooral actrice Olivia Colman is onvergetelijk als de zon waaromheen dit universum draait. ^[5]
▸ Het is 25 jaar geleden dat het eerste boek van Harry Potter uitkwam in het Verenigd Koninkrijk. Sindsdien is de boekenreeks uitgegroeid tot een wereldwijd fenomeen. In deze video zie je wat er inmiddels allemaal bij het Harry Potter-universum hoort.^[6]

1. het gehele tijd-ruimtecontinuüm waarin wij bestaan, samen met alle materie en energie

Het woord universum staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "universum" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.^[7]

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	universum	universums universa
verkleinwoord	universumpje	universumpjes