syntaxis

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  syntaxis    (hulp, bestand)
• IPA: /sɪnˈtɑksəs/

Woordafbreking

• syn·taxis

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘leer van rede- en zinsdelen’ voor het eerst aangetroffen in 1584
• met het voorvoegsel syn- en met het achtervoegsel -taxis

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	syntaxis	syntaxissen
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

syntaxis v

1. (taalkunde) de wetenschap die de zinsbouw in talen bestudeert

   • Veel mensen verwarren de woorden syntaxis en grammatica. 

2. (taalkunde) de regels die in een taal de zinsbouw sturen

   • De syntaxissen van het Nederlands en het Duits zijn zeer vergelijkbaar. 

3. (informatica) de codes voor een programmeertaal

   • Een overzicht van de ActionScript 2.0-syntaxis. 

4. (logica) de regels voor het opstellen van een formele taal

   • Syntaxis en semantiek van de extensionele typenlogica. 

Synoniemen

• [3], [4] syntax
• [3] programmeersyntax, programmeersyntaxis

Afgeleide begrippen

• syntactisch
• [3] syntactisch, syntaxbeschrijving, syntaxisboom, syntaxiscode, syntaxisfout, syntaxiskleuring, syntaxregel

Verwante begrippen

• [1], [2] fonologie, morfologie, grammatica

Vertalingen

    1. (taalkunde) de wetenschap die de zinsbouw in talen bestudeert   

Engels: syntax (en) Fins: lauseoppi (fi), syntaksi (fi) Frans: syntaxe (fr) v Japans: 統語論 (ja) Kroatisch: skladnja (hr) v, sintaksa (hr) v

Pools: składnia (pl) v, syntaksa (pl) v Portugees: sintaxe (pt) v Sloveens: skladnja (sl) Tsjechisch: syntax (cs) v, syntaxe (cs) v

    2. (taalkunde) de regels die in een taal de zinsbouw sturen   

Catalaans: sintaxi (ca) v Engels: syntax (en) Fins: lauseoppi (fi), syntaksi (fi) Frans: syntaxe (fr) v Japans: 統語法 (ja) Kroatisch: skladnja (hr) v, sintaksa (hr) v

Occitaans: sintaxi (oc) v Pools: składnia (pl) v, syntaksa (pl) v Portugees: sintaxe (pt) v Schots: seentax (sco) Sloveens: skladnja (sl) Spaans: sintaxis (es) v

Gangbaarheid

• Het woord syntaxis staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "syntaxis" herkend door:

85 %	van de Nederlanders;
94 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.