stokebrand

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  stokebrand    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈstokəˌbrɑnt / (3 lettergrepen); /ˈstoː.kəˌbrɑnt/

Woordafbreking

• sto·ke·brand

Woordherkomst en -opbouw

• Leenvertaling van Frans boutefeu , voor het eerst aangetroffen in de werken van Joost van den Vondel, zie vindplaatsen hieronder.
• samenstelling van  stoken ww  en  brand zn .

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	stokebrand	stokebranden
verkleinwoord	stokebrandje	stokebrandjes

Zelfstandig naamwoord

de stokebrand m

1. iemand die als een vuur de gemoederen of onrust aanwakkert

   ▸ Ineens was hij verdwenen van televisie, voetbalanalist, 'meninkjesman' en stokebrand Hugo Borst. Het zelfverkozen leven in de schaduw bevalt prima. 'Ik was gemakzuchtig geworden.'

   ▸ Een kanttekening bij de klinkende zege voor de pro-Europese regering is de winst van de anti-Europese SRS. De partij van de ultranationalistische stokebrand Vojislav Seselj, die vorige maand werd vrijgesproken door het Joegoslaviëtribunaal, verdween in 2012 uit het parlement maar lijkt als grootste oppositiepartij weer helemaal terug.

2. ▸ Paphus groote Koningin,
   Met uw stokebrand de Min,
   Neemt voor lief de groetenis
   Van haer die u vyand is.

3. ▸ Gifmengster, stokebrand, die strick en stroppen draeyt:
   Bloedvrienden ophist, krijgh en vyandschappen saeyt,
   Onnoosle brandmerckt, en verheerlijckt den verrader.

Synoniemen

• intrigant, herrieschopper, provocateur, ophitser, agitator, onruststoker, opruier, oproerkraaier

Antoniemen

• vredestichter

Vertalingen

    1. iemand die als een vuur de gemoederen of onrust aanwakkert   

Catalaans: incendiari (ca) m Duits: Feuerbrand (de) m Engels: firebrand (en)

Frans: boutefeu (fr), brandon (fr) m Spaans: incendiario (es) m

Gangbaarheid

• Het woord stokebrand staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "stokebrand" herkend door:

41 %	van de Nederlanders;
44 %	van de Vlamingen.