quartair

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  quartair    (hulp, bestand)
• IPA: /kwɑrˈtɛːr/

Woordafbreking

• quar·tair

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Duits, in de betekenis van ‘vierde (tijdperk)’ voor het eerst aangetroffen in 1862
• De Italiaanse geoloog G. Arduino voegde al in 1759 een vierde onderverdeling aan zijn driedeling in Primair, Secundair en Tertiair toe. De Franse geoloog J. Desnoyers stelde in 1830 de naam Quaternaire voor. De Duitse paleontoloog H.G. Bronn bedacht in de 19e eeuw het woord Quartär gevormd naar analogie van Primär en het Nederlandse "quartair" is daar weer van afgeleid.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	quartair	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

het quartair o

1. (geologie) (verouderd) een geologisch tijdperk van een indeling die inmiddels als verouderd beschouwd wordt

   • Het quartair was het laatste en jongste van vier tijdvakken waarin men aanvankelijk de geschiedenis van de aarde indeelde. 

2. (geologie) laatste geologische periode van het era kaenozoïcum, die ongeveer 2,6 miljoen jaar geleden begon

Schrijfwijzen

• Vóór 2006 was de spelling Quartair. In specialistische publicaties blijft volgens de Taalunie spelling met een hoofdletter mogelijk, zie hier.
• Tussen 1954 en 1996 was daarnaast officieel de spelling Kwartair toegestaan.

Hyperoniemen

• periode (geologie)
• cenozoïcum of kaenozoïcum

Hyponiemen

• holoceen
• pleistoceen

Verwante begrippen

andere perioden in cenozoïcum:

• neogeen
• paleogeen

voor de verwante tijdperken in een verouderde systematiek zie onder Woordherkomst en -opbouw

Vertalingen

    1.   

Duits: Quartär (de) Engels: Quaternary (en)

Spaans: Cuaternario (es) , Neozoico (es) , Período Cuaternario (es) m

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	quartair	quartairder	quartairst
verbogen	quartaire	quartairdere	quartairste
partitief	quartairs	quartairders	-

Bijvoeglijk naamwoord

quartair

1. op het quartair betrekking hebbend

   • Dit is een quartaire laag. 

2. in de vierde plaats komend

Synoniemen

• quaternair

Afgeleide begrippen

• quartaire sector

Vertalingen

    1.   

Spaans: cuaternario (es) ??

Gangbaarheid

• Het woord quartair staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "quartair" herkend door:

83 %	van de Nederlanders;
76 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.