primair

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  primair    (hulp, bestand)
• IPA: / priˈmɛːr / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• pri·mair

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘voornaamst’ voor het eerst aangetroffen in 1908
• [zelfstandig naamwoord] van Frans Primaire; als "primarj" voor het eerst gebruikt in 1759 door de Italiaanse geoloog G. Arduino
• [bijvoeglijk naamwoord] van Frans primaire met het achtervoegsel -air

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	primair
verkleinwoord

_{Niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie als zelfstandig naamwoord}

Zelfstandig naamwoord

het primair o

1. (geologie) (verouderd) geologisch tijdperk met grote verscheidenheid van leven in de zeeën

   • Zo werd b.v. de afstand tussen sporeplanten en zaadplanten aanmerkelijk ingekort door de ontdekking van de Pteridospermen uit het primair; de klove die de naaktzadigen van de bedektzadigen scheidde werd aanzienlijk verengd door het vinden van de Cycaöidae uit het secundair. 

Schrijfwijzen

• Vóór 2006 was de spelling Primair. In specialistische publicaties blijft volgens de Taalunie spelling met een hoofdletter mogelijk, zie hier.

Opmerkingen

• Volgens de standaard van de Internationale Commissie voor Stratigrafie heet dit tijdperk "paleozoïcum"

Synoniemen

• paleozoïcum

Verwante begrippen

• quartair
• tertiair
• secundair

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	primair	primairder	primairst
verbogen	primaire	primairdere	primairste
partitief	primairs	primairders	-

Bijvoeglijk naamwoord

primair

1. als eerste, de eerste plaats hebbende

   ▸ Ben & Jerry's had bij de overname door Unilever in 2000 bedongen dat het zijn eigen koers mocht blijven varen op het gebied van zijn sociale missie. Unilever werd daarbij primair verantwoordelijk voor financiële en operationele beslissingen. Volgens Unilever is Ben & Jerry's alleen in Israël verkocht. Het concern blijft eigenaar van het merk elders.

2. grondbeginselen betreffend
3. de belangrijkste betreffend
4. van oorsprong, oorspronkelijk

Vertalingen

    1.   

Engels: primary (en) Frans: primaire (fr)

Spaans: primario (es)

Gangbaarheid

• Het woord primair staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "primair" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
97 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.