gieren

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  gieren    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈɣirə(n) / (2 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /χiː.rə(n)/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ɣiː.rə(n)/
  • (Limburg): /ɣiː.rə(n)/

Woordafbreking

• gie·ren

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘(scherp) geluid maken’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1567
• In de betekenis van ‘heen en weer gaan’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1627

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
gieren	gierde	gegierd
zwak -d	volledig

Werkwoord

gieren

1. een fluitend geluid maken, door een harde wind of krachtige ademhaling

   • Buiten giert de wind door de takken. 

   ▸ Frédéric Talbi haalt het wel, al gieren de longen lang na.

   ▸ Toen ik voor de laatste keer mijn tent in de gierende wind en sneeuw opzette, trok ik al mijn natte kleren uit en kroop naakt mijn slaapzak in om weer op temperatuur te komen.

2. hard lachen

   • Hij giert van het lachen. 

3. heel snel rond gaan

   • Ik voelde de adrenaline door mijn lichaam gieren. 
   • Zenuwen gieren door mijn keel. 

   ▸ De adrenaline gierde door mijn lijf omdat, na meer dan een jaar voorbereiding, mijn trektocht van Mexico naar Canada eindelijk begon.

4. (luchtvaart) een draaiende beweging rond de verticale as maken.
5. (scheepvaart) een draaiende beweging rond de verticale as maken.

Verwante begrippen

• [4]: dompen, verzetten, schrikken, rollen, stampen

Afgeleide begrippen

• [4]: gierpont

Uitdrukkingen en gezegden

• lachen, gieren en brullen geblazen

Vertalingen

    4. een draaiende beweging rond de verticale as maken   

Engels: yaw (en)

Russisch: рыскание (ru) o

Zelfstandig naamwoord

de gieren mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord gier

Gangbaarheid

• Het woord gieren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gieren" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.