WikiWoordenboek

affiliëren

Nederlands

Uitspraak
Woordafbreking
  • af·fi·li·e·ren
Woordherkomst en -opbouw
  • Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘als kind aannemen’ voor het eerst aangetroffen in 1824 [1]
  • afgeleid van het Franse affilier (met het achtervoegsel -eren) [2] [3][4]
stamtijd
onbepaalde
wijs 		verleden
tijd 		voltooid
deelwoord
affiliëren
affilieerde
geaffilieerd
zwak -d volledig

Werkwoord

affiliëren

  1. wederkerend zich affiliëren aansluiten bij
    • Een vraag die in de sociale psychologie veelvuldig naar voren komt is met wie wij ons als mens graag affiliëren. [5]
    1. (religie) (rooms-katholiek) als onderdeel aansluiten bij een orde
      • In 1493 affilieerde het naburige zusterhuis Mariengarden te Schüttorf zich met het zusterhuis Mariënwold te Frenswegen. [6]
  2. wederkerend zich affiliëren (figuurlijk) dezelfde opvattingen laten zien, verwantschap tonen
    • Daarnaast affiliëren veel extreemrechtse groepen zich met het nazisme (…). [7]
  3. onovergankelijk lid of zelfstandig onderdeel zijn van
    • Die belangrijke beslissing zette tal van broeders van andere werkplaatsen tot affiliëren aan. [8]
    1. deel gaan uitmaken van een samenwerkingsverband van een academisch ziekenhuis en een niet-academisch ziekenhuis
      • Veel van die ziekenhuizen zeggen onder druk van de specialisten: nee, niet affiliëren met een academisch ziekenhuis hoor. [9]
  4. onovergankelijk (figuurlijk) geestverwant zijn van
    • (…) de economische sector, een terrein waar erfgoedbeheerders zich doorgaans minder mee geaffilieerd voelen. [10]
  5. overgankelijk met betrekking tot personen als lid opnemen
    • Opgericht eind 1881 door sociaal-democraten, affilieerde ze in 1914 een kwart van de Gentse bevolking! [11]
    1. (vrijmetselarij) een vrijmetselaar uit een andere loge als lid in een loge opnemen[12]
      • In 1789 werd hij geaffilieerd bij de Loge zu den drei Schwerdtern, te Dresden, (…) [13]
    2. (religie) (rooms-katholiek) opnemen in een klooster of orde als deelgenoot met de daaraan verbonden rechten
      • In 1475 vinden wij hem als terminarius te Arnhem, terwijl hij in het volgend jaar geaffilieerd werd aan het dominicanen-klooster te Nijmegen, en aldaar eerlang tot prior verheven. [14]
    3. (verouderd) als kind in de familie opnemen, adopteren
    4. (verouderd) (figuurlijk) als eigen voortbrengsel aanvaarden
      • Ik heb volstrekt geen ambitie of lust om iets, wat het ook zij, in 't licht te geven; doch, wanneer ik zulks eens doe, op verzoek, heb ik er nog veel minder lust in om bastaard-onzin te affilieren, mij door 't verzuim of de stommigheid van een verraderlijk drukker op den hals gedraaid, en dien ik mij schamen zou ter neder geschreven te hebben. [15]
  6. overgankelijk met betrekking tot organisaties als zelfstandig onderdeel in een groter geheel opnemen
    • IBE werkt momenteel aan de uitbreiding van het consortium via het affiliëren van extra leden, waaronder VUB. [16]
    • In 1954 richtte hij de People's Action Party op welke geaffilieerd is met de internationale socialistische beweging. [17]
    1. (bedrijfskunde) in een groep ondernemingen samenvoegen
      • APEC is geaffilieerd met het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. [18]
    2. (vrijmetselarij) als loge gaan horen bij een ander grootoosten of een andere grotere loge dan oorspronkelijk[19]
    3. (religie) (rooms-katholiek) als onderdeel opnemen in een orde
      • Hij kreeg dat jaar de machtiging om de Broederschap te affiliëren aan de Aartsbroederschap van O.L. Vrouw van Lourdes. [20]
Verwante begrippen
Afgeleide begrippen
Opmerkingen
  • Wat bij het overgankelijke werkwoord lijdend voorwerp is, wordt onderwerp in constructies met het onovergankelijk werkwoord.
  • Bij "affiliëren" komen drie vaste voorzetsels voor om het grotere geheel aan te duiden: "met" wordt algemeen toegepast, "aan" laat iets meer doorklinken dat de verhouding niet spiegelbeeldig is en "bij" lijkt verouderd.
Vertalingen
    1.   

Gangbaarheid

Verwijzingen

  1. ↑ "affiliëren" in:
    Sijs, Nicoline van der
    , Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org    ; ISBN 90 204 2045 3
  2. ↑ Wiktionnaire
  3. ↑ affiliëren op website: Etymologiebank.nl
  4. ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  5. ↑
    VandeVondele, S.D.J.
    De ongeremde mens als sociaal dier, zoekend naar gelijken - De neiging van ongeremde mensen om zich met gelijken te affiliëren en afstand te houden tot autoriteit en personen uit andere groepen. (10 juni 2011) masterscriptie Universiteit Utrecht    ; p. 3; geraadpleegd 2016-09-17
  6. ↑
    Stutvoet-Joanknecht, C.M.
    Der byen boeck. De Middelnederlandse vertalingen van 'Bonum universale de apibus' van Thomas van Cantimpré en hun achtergrond. (1990) VU Uitgeverij, Amsterdam    ; p. 78; geraadpleegd 2016-09-16
  7. ↑
    Lubbers, M.
    "Ver rechts in Nederland: Inleiding" in: Migrantenstudies jrg. 25 nr. 3 (2009)    ; geraadpleegd 2016-09-17
  8. ↑ "De Achtbare Loge Les Elèves de Thémis" in: Ontstaan en ontwikkeling op website: LesElevesDeThemis.org; geraadpleegd 2016-09-17
  9. ↑
    Köhler, W.
    "'Doel van de geneeskunde raakt op achtergrond'; Prof. dr. A. Querido heeft kritiek op de neiging ziekten in getallen uit te drukken" (20 juni 1998) op website: nrc.nl    ; geraadpleegd 2016-09-17
  10. ↑
    Smets, L.
    "Erfgoedbeheer en duurzaamheid. Een evidente keuze?" in: Faro. Tijdschrift over Cultureel Erfgoed. jrg. 2 nr. 4 (december 2009) Marc Jacobs en Bert Schreurs, Brussel    ; p. 4; geraadpleegd 2016-09-16
  11. ↑
    Oris, M.
    "De economische en sociale context" in:
    Halleux, R. e.a. (eds.)
    Geschiedenis van de wetenschappen in België. 1815-2000. deel 1 (2001) Dexia, Brussel / La Renaissance du Livre, Tournai    ; ISBN 9050661939; p. 65; geraadpleegd 2016-09-16
  12. ↑ "Affiliatie" in: Algemeen wijsgeerig, geschiedkundig en biographisch woordenboek voor vrijmetselaren. Deel 1. (1844) W. de Grebber, Amsterdam; p. 6; geraadpleegd 2016-09-17
  13. ↑ Algemeen wijsgeerig, geschiedkundig en biographisch woordenboek voor vrijmetselaren. Deel 2. (1845) W. de Grebber, Amsterdam; p. 295
  14. ↑
    Molhuysen, P.C. & P.J. Blok (eds.)
    Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 1. (1911) A.W. Sijthoff, Leiden    ; p. 657; geraadpleegd 2016-09-16
  15. ↑
    De Schoolmeester, ps. G. van de Linde (J. van Lennepe.a. eds.)
    De gedichten van den Schoolmeester. 3e druk (1979) Kruseman's Uitgeversmaatschappij, Den Haag    ; ISBN 9022304063; p. XXXVI; geraadpleegd 2016-09-16
  16. ↑ "VUB is ‘affiliate member’ van het Institute for Studies Brazil Europe (IBE)" (13 april 2012) op website: vub.ac.be; geraadpleegd 2016-09-17
  17. ↑
    Oltmans,W.
    Grenzen aan de groei. Deel 2. 50 gesprekken over het rapport van de Club van Rome. (1974) A.W. Bruna & Zoon, Utrecht    ; ISBN 9022972739; p. 247; geraadpleegd 2016-09-17
  18. ↑ "Samenwerking tussen publieke en private havengemeenschap" in Over APEC op website: PortOfAntwerp.com; geraadpleegd 2016-09-17
  19. ↑ "Affiliatie" in: Algemeen wijsgeerig, geschiedkundig en biographisch woordenboek voor vrijmetselaren. Deel 1. (1844) W. de Grebber, Amsterdam; p. 6; geraadpleegd 2016-09-17
  20. ↑
    Venbrux, E.
    "Katwijk aan de Maas, O.L. Vrouw van Lourdes" op website: meertens.knaw.nl    ; geraadpleegd 2016-09-16
Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=affiliëren&oldid=4653865"