spider

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  spider    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈspɑjdər / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• spi·der

Woordherkomst en -opbouw

• van Engels spider
  • [1] figuurlijk gebruikt, verwijzend naar de figuurlijke betekenis van web
  • [2] bij uitbreiding van de betekenis "rijtuig" (zie [3])
  • [3] via Afrikaans spider; verkorting van spider phaeton, waarin spider verwijst naar de hoge wielen met dunne spaken die aan spinnen deden denken, in de betekenis "rijtuig" aangetroffen vanaf 1879, zie vindplaats hieronder
  • [4], [5] omdat de dunne uitsteeksels aan spinnenpoten doen denken

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	spider	spiders
verkleinwoord	spidertje	spidertjes

Zelfstandig naamwoord

de spider m

1. (internet) programmatuur die stelselmatig de hyperlinks op webpagina's afloopt om een bestand met informatie op te bouwen, zoals een register voor een zoekmachine

   ▸ Bij Fonq gebruiken ze Omnia om prijzen zes keer per dag te veranderen. Daarnaast ‘schraapt’ Fonq met spiders informatie over voorraden bij concurrenten bij elkaar.

   ▸ De meeste zoekmachines hebben een minder afwachtende houding en sturen een spider of crawler op pad om sites aan de databank toe te voegen.

2. (verkeer) benaming voor kleine tweepersoons sportwagens zonder vast dak

   ▸ Een spider is ook een auto met een wegvouwbaar dak, maar met twee zitplaatsen en een typisch sportief karakter.

3. (verkeer) (historisch) benaming voor een licht vierwielig rijtuig

   ▸ Bij onze aankomst te Smiths-Crossing wachtte dokter K. ons met de spider (een vierwielig wagentje voor 4 personen) op.

   ▸ Van Graaf Reynet af werd de reis voortgezet per Amerikaanschen „spider", een vierwielig, licht, ijzersterk en voor de bergstreken zeer geschikt rijtuig, 'twelk de Afrikaanders „spinnekop" noemen.

4. (visserij) type kunstaas bestaand uit dunne, beweeglijke uitsteeksels die met een draadje om een haakje zijn gewikkeld

   ▸ Op de Kyll heb ik ook wel eens met spiders gevist en daar mooie forellen mee gevangen. Hoewel het vissen met een droge vlieg het mooiste blijft, is een aanbeet van een forel op een spider ook heel spectaculair.

5. (sport) (snooker) hulpstuk met een verhoogd uiteinde waarmee een bal van boven kan worden geraakt wanneer er een andere bal voor ligt

   ▸ De familie Theunissen praat met vuur over snookersport: "Als je de bal niet in de pocket kan krijgen, moet je een spider of een rest gebruiker."

• 
  2. Een spider van het merk Lancia .
• 
  3. Een spider uit Portugal.
• 
  4. Een traditionele spider.
• 
  5. Een snookerspeler gebruikt een spider in zijn linkerhand.

Hyperoniemen

• [1] bot
• [2] sportwagen
• [3] faëton
• [4] kunstaas

Verwante begrippen

• [2] cabriolet
• [4]  vliegvissen ww 

naar herkomst, niet naar betekenis:

• red spider (plantenziekte)
• spiderman

Werkwoord

vervoeging van
spideren

spider

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van spideren
   

   • Ik spider. 

2. gebiedende wijs van spideren
   

   • Spider! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van spideren
   

   • Spider je? 

Gangbaarheid

• Het woord spider staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Engels

enkelvoud	meervoud
spider	spiders

Zelfstandig naamwoord

spider

1. (spinachtigen) spin
2. (figuurlijk) spider