reageren

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  reageren    (hulp, bestand)

Vaste voorzetsels

• reageren op

Woordafbreking

• re·a·ge·ren

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Duits, in de betekenis van ‘reactie vertonen’ voor het eerst aangetroffen in 1847
• afgeleid van het Duits (met het achtervoegsel -eren)

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
reageren	reageerde	gereageerd
zwak -d	volledig

Werkwoord

reageren

1. inergatief ~ op op een nieuwe situatie actie ondernemen

   • Cécile had heel anders gereageerd.  

   ▸ Koen de Kort, in dienst van Trek, was er in 2017 ook bij. Hij reageert schouderophalend op het wrede dessert. ‘Het past in het wielrennen van deze tijd. Het moet spannender, specialer, steiler, gekker.’

   ▸ Ze reageerde altijd verontwaardigd ‘Waarom ik altijd? Mijn zusje kan ook ontsporen hoor!’ Maar zolang alles goed en gezond bleef aan beide kanten van de oceaan kon ik met een gerust hart doorlopen.

2. inergatief (scheikunde) ~ met: bij samenvoeging een chemisch proces van verandering ondergaan.

   • Fluor kan heftig met veel stoffen reageren. 

3. (natuurkunde) interacteren van deeltjes

   ▸ Antimateriehypernuclei: Antihyperhelium-4 bestaat uit een mix van antimaterieversies van protonen, neutronen en deeltjes die hyperonen worden genoemd. Hyperonen zijn op zichzelf al exotisch, omdat ze een of meer quarks van het ‘vreemde’ type bevatten. Deze ‘vreemdheid’ is moeilijk te vinden en moeilijk te maken. Daarom begrijpen onderzoekers nog steeds niet helemaal hoe hyperonen zich gedragen in de natuur, waar ze vermoedelijk voorkomen in exotische omgevingen zoals het binnenste van neutronensterren, zegt Dönigus. Bovendien blijven er vragen bestaan over hoe antimaterieversies van deze en andere deeltjes op elkaar reageren.

Hyponiemen

• [1]: afreageren, overreageren
• [2]: wegreageren

Afgeleide begrippen

• reageerbuis, reageermiddel, reageerpapier, reactie

Vertalingen

    1. op een nieuwe situatie actie ondernemen   

Duits: reagieren (de), Engels: react (en), respond (en) Esperanto: reagi (eo) Frans: réagir (fr) Italiaans: reagire (it)

Kroatisch: reagirati (hr) Portugees: reagir (pt) Spaans: reaccionar (es), responder (es)

Gangbaarheid

• Het woord reageren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "reageren" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.