parasiet

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  parasiet    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• pa·ra·siet

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘die ten koste van andere(n) leeft’ voor het eerst aangetroffen in 1553
• afgeleid van het Griekse 'σῖτος' (sitos) (tarwe, brood, eten) met het voorvoegsel para- (παρά-) (dus letterlijk: mee-eter)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	parasiet	parasieten
verkleinwoord	parasietje	parasietjes

Zelfstandig naamwoord

de parasiet m

1. (biologie) levensvorm die ten koste van een ander organisme zich in stand houdt en vermenigvuldigt

   • De financiële sector begint steeds meer te lijken op een gigantische parasiet die zonder strikte controle tot steeds kwaadaardiger vorm kan uitgroeien 

   ▸ Van deze parasieten kun je goed ziek worden.

   ▸ Het dier kan een parasiet met zich meedragen die rattenlongworm wordt genoemd en hersenvliesontsteking kan veroorzaken bij mensen en vee. Het dier bedreigt met zijn eetlust ook landbouwgewassen, schrijft de Amerikaanse krant USA Today.

2. (spottend) klaploper, iemand die ten koste van een ander leeft, een profiteur
3. (geschiedenis) (religie) persoon met een geestelijke functie die de priesters ondersteunden in de tempel, met name in Athene en het omliggende gebied Attika

   • Deze parasieten werden in de Attische dorpen gekozen uit de meest vooraanstaande families. De Griekse literatuur noemt een Atheens college van twaalf parasieten, die een rol speelden bij de tempelverering van Apollo, Pallas, Heracles en Athena. Ze hielpen priesters en bezoekers bij het offeren, waarbij de beloning bestond uit een derde deel van het geofferde. Het voedsel en vlees dat ze op deze manier verkregen, aten ze dus mee ‘aan de tafel’ van de offeraars.
     
     Parasieten komen in de vroege Griekse bronnen ook voor in relatie tot magistraten en (buitenlandse) ambassadeurs. Ze assisteerden een hoogwaardigheidsbekleder en mochten dan, als mee-eters, deelnemen aan de grote publieke maaltijden voor politici.  

Hyponiemen

• [1] ectoparasiet, endoparasiet, hyperparasiet, macroparasiet, malariaparasiet, mosselparasiet, nestparasiet

Afgeleide begrippen

• parasietendrager, parasietplant, parasitair, parasitemie, parasitisme, parasitologie, parasitoloog

Verwante begrippen

• parasiteren

Vertalingen

    1. klaploper, iemand die ten koste van een ander leeft, een profiteur   

Duits: Parasit (de) m Engels: parasite (en) Frans: parasite (fr) m

Italiaans: parassita (it) Koreaans: 기생충 (ko) (gisaengchung) Spaans: parásito (es) m

    2.   

Duits: Schmarotzer (de) m Engels: sponger (en)

Spaans: gorrón (es) m, parásito (es) m

Gangbaarheid

• Het woord parasiet staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "parasiet" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.