oog om oog, tand om tand

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  oog om oog, tand om tand    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈoɣɔmˌox ˈtɑndɔmˌtɑnt / (6 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /ˌoχ.ɔm.ˌoχ, ˌtɑnt.ɔm.ˈtɑnt/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ˌox.ɔm.ˌox, ˌtɑnt.ɔm.ˈtɑnt/
  • (Limburg): /ˌoɣ.ɔm.ˌox, ˌtɑnd.ɔm.ˈtɑnd/

Woordafbreking

• oog om oog, tand om tand

Woordherkomst en -opbouw

• verbinding van  oog, om  en tand, verwijzing naar Deuteronomium 19:21 in de Bijbel: Leven om leven, oog om oog, tand om tand, hand om hand, voet om voet. Dit is het klassieke beginsel van "ius talionis": proportionele vergelding van schade, waarbij de wraak van het slachtoffer beperkt is tot de omvang van de schade die door de dader is toegebracht. Dit beginsel reguleert bloedwraak in afwezigheid van een rechtssysteem met justitie-apparaat.

Tussenwerpsel

1. benadrukt volledige vergelding

   ▸ „Oog om oog, tand om tand”, zegt Hanouni. „Zolang Israël doorgaat met luchtaanvallen, kunnen ze op een reactie rekenen.”

   • In Europa zijn de doodstraf, lijfstraffen, schandstraffen, jarenlange bedevaarten naar verre landen of het principe oog om oog, tand om tand inmiddels vervangen door meer verfijnde correctieve maatregelen, zoals boetes, taakstraffen, detentie en tbs. 

Vertalingen

    1. benadrukt volledige vergelding   

Armeens: ակն ընդ ական (hy) Engels: eye for an eye (en) Fins: silmä silmästä (fi) Frans: œil pour œil, dent pour dent (fr) Italiaans: occhio per occhio, dente per dente (it)

Maltees: għajn għal għajn, sinna għal sinna (mt) Noors: øye for øye, tann for tann (no) Russisch: око за око, зуб за зуб (ru) Telugu: కంటికి కన్ను, పంటికి పన్ను (te)

Zelfstandig naamwoord

het oog om oog, tand om tand o

1. (juridisch) beginsel van volledige vergelding

   ▸ Een 24-jarige Iraniër die zijn vrouw had vermoord is bij wijze van vergelding en met toestemming van een rechtbank door zijn schoonvader gedood. Daarmee is voor het eerst in Iran het bij de wet geregelde oog om oog tand om tand toegepast, aldus de Iraanse krant Islamitische Republiek.

Gangbaarheid

• Het woord 'oog om oog, tand om tand' staat niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.