mof

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  mof    (hulp, bestand)
• IPA: / mɔf / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• mof

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Middelnederlands moffe of Duits  Muff zn , in de betekenis van ‘Duitser’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1581
• [B] vermoedelijk via Middelnederlands muffe van Frans moufle, in de betekenis van ‘losse mouw’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1451
• [C] uitspraakvariant van mop

[A],[B], [C]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	mof	moffen
verkleinwoord	mofje	mofjes

Zelfstandig naamwoord

[A] de mof m

1. (scheldwoord) Duitser, met name veel gebruikt om te verwijzen naar de Duitse bezetter ten tijde van de Tweede Wereldoorlog

   • Hij geloofde ze net zomin als de propaganda aan het begin, toen bijvoorbeeld werd beweerd dat de kogels van de moffen zo zacht waren dat ze onder daverend gelach van de Franse regimenten als beurse peren op hun uniform te pletter sloegen.  

Afgeleide begrippen

• Moffrika, Moffrikaans

Hyponiemen

• (intensivering) rotmof

Vertalingen

    1. scheldnaam voor een Duitser   

Deens: pølsetysker (da) g Duits: (Oostenrijk, Beieren) Piefke (de) m Engels: kraut (en)

Frans: boche (fr) m Pools: Szwab (pl) m

Zelfstandig naamwoord

[B] de mof v / m

1. (kleding) met bont gevoerde koker om de handen warm te houden

   • Een mof om je handen in te steken. 

   ▸ Straks ga ik uit met een arreslee, vandaar mijn laarzen en de bonten mof in mijn schoot, maar nu poseer ik even voor de vriend van mijn broer, een fotograaf, hij wil met me trouwen, staat hier om de haverklap, ik weet zelfs niet hoe hij heet of waar hij woont.

2. (kleding) (historisch) losse, wollen mouw, gebruikt als armbekleding

   ▸ De meisjeskleding bestaat uit een japon van half zwart, half rood laken met korte mouwen, binnenshuis aangevuld met zwarte of witte gebreide moffen, een mutsje en een wit linnen omslagdoek (voor oudere meisjes) of een grote witte boezelaar (voor de kleintjes).

3. (techniek) koker om twee buizen in hun lengterichting op elkaar aan te sluiten

   ▸ Bij een houtskelet wordt de luchtdichtheid meestal gerealiseerd door middel van OSB-platen. Loodrecht op de doorboringen zal ze, net zoals voor de wanden in metselwerk, kunnen worden gerealiseerd door tijdens de plaatsing van de leidingen een soepele mof te plaatsen.

4. (techniek) verwijd uiteinde van een buis waarin een aansluitende buis past

   • De mof van een buis. 

• 
  1. Een bonten mof
• 
  2. Weesmeisje met bijbel door Nicolaas van der Waay
• 
  4. Een mof waar een volgende buis in kan worden geschoven.

Synoniemen

• [3], [4] sok [3]

Vertalingen

    1. met bont gevoerde koker om de handen warm te houden   

Engels: muff (en) Frans: manchon (fr) m

Spaans: manguito (es) m

Zelfstandig naamwoord

[C] de mof m

1. (bouwkunde) soort grote metselsteen

   ▸ De woning is gebouwd van oude Brugse moffen en gedekt met Romaanse pannen, vloeren, muren en dakisolatie, dubbele beglazing rondom, meranti kozijnen en deuren.

Synoniemen

• mop (meer algemeen gangbare uitspraakvariant)

Opmerkingen

• De uitspraakvariant "mof" komt met name in Vlaanderen en Zuid-Nederland voor.

Gangbaarheid

• Het woord mof staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "mof" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
85 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.