gewinnen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  gewinnen    (hulp, bestand)
• IPA: / ɣəˈwɪnə(n) / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• ge·win·nen

Woordherkomst en -opbouw

• van Middelnederlands gewinnen
• afgeleid van winnen met het voorvoegsel ge-

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
gewinnen	gewon	gewonnen
klasse 3	volledig

Werkwoord

gewinnen

1. overgankelijk verkrijgen, vooral in godsdienstige zin

   • Ik acht alle dingen schade te zijn om de uitnemendheid van de kennis van Christus, opdat ik Christus mag gewinnen. 

2. overgankelijk archaisch/bijbels: als nageslacht krijgen

   • En aangaande Ismaël heb Ik u verhoord; zie, Ik heb hem gezegend, en zal hem vruchtbaar maken, en hem gans zeer vermenigvuldigen; twaalf vorsten zal hij gewinnen, en Ik zal hem tot een groot volk stellen; 

Uitdrukkingen en gezegden

• Goed begonnen is half gewonnen

een goed begin is het halve werk

Zelfstandig naamwoord

de gewinnen mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord gewin (verouderd)

   • Vrijgezels, welker inkomsten en gewinnen niet zo hoog zijn dat zij onder de classen zijn begrepen, zullen contribueeren op den voet zo als in de classen is bepaald, te weten 1/4 gedeelten van hunne verdienst of inkomst, den tienden penning -- Nieuw plan van belasting voor het Friesche volk. 

Gangbaarheid

• Het woord gewinnen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gewinnen" herkend door:

76 %	van de Nederlanders;
58 %	van de Vlamingen.

Duits

Uitspraak

• Geluid:  gewinnen    (hulp, bestand)
• Geluid:  gewinnen    (hulp, bestand)
• IPA: /ɡəˈvɪnən/

Woordafbreking

• ge·win·nen

stamtijd
infinitief	verleden tijd	voltooid deelwoord
gewinnen	gewann	gewonnen
	volledig

Werkwoord

gewinnen

1. winnen, zegevieren, overwinnen
2. gewinnen, verkrijgen, verwerven

Middelnederlands

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd		voltooid deelwoord
	enkelvoud	meervoud
gewinnen	gewan	gewonnen	gewonnen
klasse 3	volledig

Werkwoord

gewinnen

1. gewinnen, verdienen
2. overwinnen
3. verwerven
4. verkrijgen als slaaf, als huwelijkspartner

	gerundium
nominatief	gewinnen
genitief	gewinnens
datief	gewinnene
accusatief	gewinnen

Zelfstandig naamwoord

gewinnen o

1. gerundium: het gewinnen, verkrijgen