gematigd

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  gematigd    (hulp, bestand)
• IPA: / ɣəˈmatəxt / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• ge·ma·tigd

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘niet overdreven’ voor het eerst aangetroffen in 1401
• vervoeging van matigen: de stam met omvoegsel ge- -d

Werkwoord

vervoeging van:	matigen…
verbogen vorm:	gematigde

gematigd

1. voltooid deelwoord van matigen
2. vormt de voltooide tijden

   • Na al die kritiek, heb ik me een tijdje gematigd. 
   • Het bedrijf heeft de beloning van bestuurders de afgelopen jaren flink gematigd. 

3. vormt de lijdende vorm

   • De toon van het publieke debat moet gematigd worden. 
   • De lonen moeten gematigd worden om de kosten in de hand te houden. 

4. attributief gebruikt

   • De door de rechter gematigde eis werd toegewezen. 

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	gematigd	gematigder	gematigdst
verbogen	gematigde	gematigdere	gematigdste
partitief	gematigds	gematigders	-

Bijvoeglijk naamwoord

gematigd

1. matig, niet tot uitersten vervallend

   • De woningstichting heeft altijd een gematigd huurbeleid gevoerd. 
   • De warme Golfstroom zorgt hier voor een gematigd klimaat. 
   • In 1994 werden in een periode van 100 dagen honderdduizenden Tutsi's en gematigde Hutu's door extremistische Hutu-milities vermoord. 

Verwante begrippen

• bescheiden, bezadigd, matig, schappelijk, sober

Afgeleide begrippen

• gematigdheid

Vertalingen

    1.   

Duits: gemäßigt (de), maßvoll (de) Engels: moderate (en), reasonable (en)

Spaans: comedido (es), moderado (es), módico (es), templado (es)

Gangbaarheid

• Het woord gematigd staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "gematigd" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.