foekepot

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  foekepot    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈfukəˌpɔt / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• foe·ke·pot

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  foeken ww "stoten, stommelen"  en  pot zn  of een samenstelling waarin "foeke" een klanknabootsing is

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	foekepot	foekepotten
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de foekepot m

1. (muziek) bus die is afgesloten met een strak gespannen vlies waardoor een riet steekt, waarmee je een brommend geluid kunt maken door langs het riet te wrijven

   • Op enkele meters afstand van onze boerderij in Hunnecum woonden twee oudjes, ‘Han en Naard va gene Bek’, broer en zus. Naard was altijd dagloner geweest; zij waren arm. Met vastenavond gingen wij met enkele jongens langs de huizen. We hadden van varkensblaas een foekepot gemaakt en een stok geschild en gepunt. Bij het eentonig geluid van ‘foeke - foeke’ vroegen wij half zingend: ‘Höb g'r ei sjtök sjpek veur Han en Naard va gene Bek?’ De mensen staken dan een stuk spek op die spitse stok, sommigen een groot anderen een klein. Als hij volgeladen was, brachten wij de stok vol spek in triomf naar de oudjes. 

• 
  1. Een foekepot uit Denemarken.
• 
  1. De jongen rechts bespeelt een foekepot, op een schilderij van J.M. Molenaer .
• 
  1. Het bespelen van de foekepot in Oostenrijk.
• 1. Het geluid van een foekepot.

Synoniemen

• rommelpot

Opmerkingen

• Dit woord is vooral in Oost-Nederland gangbaar. Traditioneel wordt de foekepot vaak bij het vieren van carnaval bespeeld.

Verwante begrippen

• carnaval
• Vastenavond

Citaten

• Vrouwtje, 't is vastenavond,
  Wij komen niet thuis vóór den avond,
  Wij hebben zo lang met de foekepot gelopen,
  Wij hebben geen geld om brood te kopen:
  Foekepotterij, foekepotterij
  Geef ons ene cent dan gaan wij voorbij.

Vertalingen

    1.   

Duits: Brummtopf (de)

Gangbaarheid

• Het woord foekepot staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "foekepot" herkend door:

36 %	van de Nederlanders;
11 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.