diabetes

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  diabetes    (hulp, bestand)
• IPA: / ˌdijaˈbetəs / (4 lettergrepen)

Woordafbreking

• di·a·be·tes

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘suikerziekte’ voor het eerst aangetroffen in 1778
• afgeleid van het Griekse 'baínein' (gaan) met het voorvoegsel dia-

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	diabetes	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de diabetes m

1. (medisch) Meestal gebruikt voor diabetes mellitus: een stofwisselingsziekte waarbij het lichaam geen of te weinig insuline produceert en de patiënt dus zelf de hoeveelheid glucose in zijn/haar bloed moet controleren oftewel regelen

   • De WHO spreekt over een “diabetesepidemie met grote gezondheids- en sociaal-economische gevolgen”, met name in ontwikkelingslanden. Alleen in 2012 vielen volgens de WHO al 1,5 miljoen doden als gevolg van diabetes. 

2. (medisch) diabetes insipidus: een aandoening waarbij door een tekort van of ongevoeligheid voor het antidiuretisch hormoon een te grote urineproductie ontstaat.

   • Vroeger, als een patiënt grote hoeveelheden urine ging produceren, moest de dokter zijn vinger in de urine steken en proeven. Was de urine zoet, dan had men suikerziekte (diabetes mellitus is zoete vloed). Had de urine geen zoete smaak, dan sprak men van diabetes insipidus (is smakeloze vloed) en dan was er wat mis met de nieren of de hersenen. 

Synoniemen

• diabetes mellitus
• suikerziekte

Afgeleide begrippen

• diabetespatiënt

Hyponiemen

• zwangerschapsdiabetes

Vertalingen

    1. stofwisselingsziekte waarbij het lichaam geen of te weinig insuline produceert   

Duits: Diabetes (de) m Engels: diabetes (en) Frans: diabète (fr) m Pools: cukrzyca (pl) v

Portugees: diabetes (pt) v Spaans: diabetes (es) v Turks: şeker hastalığı (tr), diyabet (tr)

Gangbaarheid

• Het woord diabetes staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "diabetes" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
97 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.

Engels

enkelvoud	meervoud
diabetes	-

Zelfstandig naamwoord

diabetes

1. diabetes

Spaans

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

• dia·be·tes

enkelvoud	meervoud
diabetes	diabetes

Zelfstandig naamwoord

diabetes v

1. (medisch) suikerziekte

Verwijzingen

• diabetes in: Diccionario de la lengua española, 23e druk, op website: Real academia española