tweevleugelig

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  tweevleugelig    (hulp, bestand)
• IPA: / tweˈvløɣələx / (4 lettergrepen)

Woordafbreking

• twee·vleu·ge·lig

Woordherkomst en -opbouw

• samenstellende afleiding van  twee ht  en  vleugel zn  met het achtervoegsel -ig
• [1.1] terugvorming uit  tweevleugeligen zn 

	stellend
onverbogen	tweevleugelig
verbogen	tweevleugelige
partitief	tweevleugeligs

Bijvoeglijk naamwoord

tweevleugelig

1. (zoötomie) met twee spiegelbeeldige lichaamsdelen die de opwaartse druk leveren om te vliegen

   ▸ ⧖ De bewoners van Mars zijn tweevoetig, tweehandig, tweevleugelig; zij zweven in de ruimte; zij worden, naar wensch, lichtstralend.

   1. (dierkunde) behorend tot de orde Diptera , insecten met twee vleugels zoals vliegen en muggen

      ▸ De blinde bij (Eristalis tenax) is een tweevleugelig insect uit de familie van de zweefvliegen. De wonderlijke naam – de soort is niet blind en ook geen bij – zit in de uiterlijke gelijkenis met de honingbij en zijn onvermogen om te steken.

2. (figuurlijk) met twee spiegelbeeldig uitstekende gedeelten

   ▸ De archiefkast was de onmiddellijke opvolger van de tweevleugelige hoekboekenkast, waarvan beide vleugels de zuidwestelijke hoek van de met haar straatkant naar het westen gekeerde kamer in beslag namen, (…)

   1. (bouwkunde) (van een bouwwerk) met twee delen links en rechts van een middendeel

      ▸ En van waar hij staat, ziet de veerman het tweevleugelig dak van het huis met de zware schoorstenen.

   2. (bouwkunde) (van een deur of andere afsluiting van een opening) bestaande uit een linker- en rechterhelft die om scharnieren links, respectievelijk rechts kunnen worden geopend

      ▸ Het was een huis om van te houden. Het was breed en symmetrisch, met een tweevleugelige deur in het midden en een groot raam met dubbele ruiten aan iedere kant.

   3. (plantkunde) (van zaad) voorzien van twee vlakke uitsteeksels waardoor het langere tijd in de lucht blijft zweven

      ▸ Daarbij vormen benamingen naar de karakteristieke tweevleugelige vruchtjes, die wel het meest tot de verbeelding van de gewone voorbijganger spreken, een opvallend grote groep: brillen-, flikkerkes-, molen-, neusjes-, prikneusjes-, propellertjes-, vleugel-, vliegertjes-, vlinder-, vliegmachientjes-, wieltjes-, zeildertjesboom enz.

   4. (plantkunde) (van bladeren) opgebouwd uit een patroon van symmetrisch geplaatste kleinere blaadjes

Gangbaarheid

• Het woord tweevleugelig staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.