koefnoen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  koefnoen    (hulp, bestand)
• IPA: /kufˈnun/

Woordafbreking

• koef·noen

Woordherkomst en -opbouw

• (letterwoord), samenstelling van koef en noen, Jiddische namen voor k en n; deze zouden opgevat als Hebreeuwse cijfers 'honderdvijftig' kunnen betekenen, maar staan nu als woordspeling voor 'kost niks'(Jiddisch: kost niks)

	stellend
onverbogen	koefnoen
verbogen	koefnoen

Bijvoeglijk naamwoord

koefnoen

1. (Jiddisch-Hebreeuws) gratis

   «‘Ragmoones.... Ràgmoones!... Die Schuit is betoeg wat ik je zeg.... Die probeert 't koefnoen te hebbe’...»

   Medelijden... Médelijden!... Die Schuit is rijk, zeker weten... Die probeert 't gratis te krijgen...

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	koefnoen	-
verkleinwoord	koefnoentje	koefnoentjes

Zelfstandig naamwoord

de koefnoen m

1. (Jiddisch-Hebreeuws) ontbreken van tegenprestatie, niets

   • Immers, de Vier Mijl is en blijft een wedstrijd om de koefnoen, er staat voor de lopers na het beuren van de startpremies niets meer op het spel. 

2. (Jiddisch-Hebreeuws) (verouderd) iemand met een vrijkaartje

   • Jammer genoeg bleef Coda uitgeschakeld in de voorlaatste scène, die artistiek op niet te verantwoorden gronden gecoupeerd werd (juist een koefnoen eischt dan in de eerste plaats zijn "geld" terug). 

Opmerkingen

• In Winschoten is het tweede deel weggevallen en wordt dus alleen koef gezegd.
• De term kent geen pendanten buiten het Nederlands, in tegenstelling tot de meeste Jiddische woorden.
• Het woord is zover ingeburgerd dat er van het zelfstandig naamwoord wel een verkleinwoord met -tje is afgeleid, met een specifieke betekenis, maar geen meervoudsvorm en van het bijvoeglijk naamwoord (net als bij gratis) geen verbogen vorm met -e.
• Het bijvoeglijk naamwoord kent zowel de vaste verbindingen op koefnoen als voor koefnoen.

Verwante begrippen

• koef, kof, noen, koefnoentje

Gangbaarheid

• Het woord koefnoen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "koefnoen" herkend door:

82 %	van de Nederlanders;
24 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.