hurken

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  hurken    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈhʏrkə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• hur·ken

Woordherkomst en -opbouw

• ww: mogelijk via metathese van "hukkeren/huckeren", een frequentatief van Middelnederlands huken of onder invloed van Middelhoogduits huren (verouderd Duits hauern); in de betekenis van ‘met gebogen knieën op de eigen hielen zitten’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1599
• zn: zelfstandig gebruik van het werkwoord, later opgevat als meervoudsvorm waaruit een zelden gebruikt enkelvoud is afgeleid met dezelfde betekenis

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
hurken	hurkte	gehurkt
zwak -t	volledig

Werkwoord

hurken

1. inergatief op de onderbenen gaan zitten

   • Ze hurkte om wat onkruid te wieden. 

   ▸ „Dank jullie wel. Het is goed dat jullie gekomen zijn,” zegt Distel na 120 seconden. De groep mensen gaat uiteen. Anderen pakken hun afgebroken gesprek weer op. Brandweermannen brengen een groet. Een witte auto start zijn dieselmotor en rijdt weg. De burgemeester hurkt voor het monument en kijkt naar de namen.

• 
  Indonesische is gaan hurken bij haar kookpot.
• 
  Amerikaan is gaan hurken om graafwerk te bekijken.

Vertalingen

    1. op de onderbenen gaan zitten   

Engels: squat (en) Papiaments: yongotá

Spaans: acuclillarse (es)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	(hurk) *	hurken
verkleinwoord	(hurkje) *	hurkjes

Zelfstandig naamwoord

de hurken mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord hurk, lomperiken
2. alleen meervoud houding waarbij men met gebogen knieën op de onderbenen rust

Opmerkingen

• Het enkelvoud "hurk" heeft (onder meer) dezelfde betekenis "houding met gebogen knieën" en is dus voor wat betreft die betekenis niet het enkelvoud van "hurken".

Uitdrukkingen en gezegden

• [1] op de hurken
  met gebogen knieën op de onderbenen rustend
  (figuurlijk) alsof je een kind toespreekt

Gangbaarheid

• Het woord hurken staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "hurken" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.