Nederlands

Uitspraak
Woordafbreking
  • ge·bie·der
Woordherkomst en -opbouw
enkelvoud meervoud
naamwoord gebieder gebieders
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

de gebiederm

  1. iemand die bevelen geeft
    • Dobberen we met de tien geboden aan de haak nog even voort op het wereldwijde net, dan blijven de gebieders maar bijten. En niet alleen atheïsten. Psychiater René Kahn heeft tien geboden voor het brein in een boek uitgebeiteld. Het blad Folia heeft er tien voor universiteitsbestuurders in petto. Op vrouwensites verschenen tien geboden voor een goede relatie. Er bestaan ook zulke setjes voor het milieu, innerlijke rust, EHBO, recensies, zelfliefde, recruiters,honden, aanstaande schoonzonen, voetbalkijkende vrouwen, mobiele bellers, de opvoeding, het moederschap, managementcommunicatie en gezond leven. [2] 
    • O, mijn Vorst, mijn Gebieder, hoe heerlijk zijn uw rijstallen, hoe nobel uw profiel terwijl u host met helden. Uw hossen heeft heldendom een nieuwe naam gegeven. Limericks kan ik ook. [3] 
    • Toen ik enige tijd geleden voor mijn verjaardag ook nog eens vier keer de bundel Dwalen door Amsterdam met S. Carmiggelt cadeau kreeg – weer eens wat anders dan iets van Rituals – wist ik dat het moment daar was. Ik las het boekje in één ruk uit en heb er veel om gegrinnikt (de passage waarin hij in de metro vriendelijk knipoogt naar een vrouw om daarna pas haar ‘heer en gebieder’ te bemerken die ‘not amused’ terug kijkt waarop Kronkel een zenuwtrek met zijn oog veinst om geen gedonder te krijgen en vervolgens aangeklampt wordt door een passagier die hem alles over ‘oogwatertjes’ wil vertellen, is hilarisch. Je ziet zó de verfilming voor je waarbij Kronkel wordt gespeeld door Woody Allen.) [4] 
Synoniemen
Vertalingen

Gangbaarheid

84 % van de Nederlanders;
76 % van de Vlamingen.[5]

Meer informatie

Verwijzingen

  1. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  2. HP de Tijd MATT DINGS 27 SEP 2012 Iedereen schrijft elkaar maar de wet voor
  3. NRC Ilja Leonard Pfeijffer 30 januari 2013 Prins van Oranje, mijn pen zal u dienen
  4. NRC 28 februari 2014 Kronkel
  5.   Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be