construeren

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  construeren    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• con·stru·e·ren

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘samenstellen’ voor het eerst aangetroffen in 1663
• afgeleid niet van het Franse construire maar van het Latijnse 'cōnstruere' (met het voorvoegsel con-) met het achtervoegsel -eren

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
construeren	construeerde	geconstrueerd
zwak -d	volledig

Werkwoord

construeren overgankelijk

1. onderdelen tot een werkzaam geheel samenvoegen (ook (techniek) )

   • Romeinse ingenieurs construeerden een aquaduct om de stad van water te voorzien. 

2. (wiskunde) een figuur vervaardigen met behulp van niet meer dan een rechte liniaal, een passer en schrijfgerei

   • Het is niet mogelijk om een trisectrice te construeren. 

3. (werktuigbouwkunde) in tekening brengen (het werk van een constructeur)
4. kunstmatig vormen b.v. een juridische constructie vervaardigen

   • Het concept ‘logica’s’, zoals beschreven door Mol, kan tenslotte gebruikt worden om verschillende patronen te construeren in het denken en handelen van deze actoren.  

5. (taalkunde) (zinnen) naar het gebruik en de regels van taal samenvoegen

Synoniemen

• bouwen, samenstellen
• aanleggen, ineenzetten, maken
• met elkaar verbinden

Afgeleide begrippen

• constructie, constructeur

Vertalingen

    1.   

Engels: construct (en) Frans: construire (fr)

Spaans: construir (es)

Gangbaarheid

• Het woord construeren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "construeren" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.