Nederlands

Uitspraak
Woordafbreking
  • aan·ran·ding
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van 'aantasting (van een verdrag, de vrijheid, waardigheid e.d.)’, voor het eerst aangetroffen in 1729, zie vindplaats hieronder.
  • Later ook in de zin van 'het fysiek lastigvallen, aanval', en in de 20e eeuw, eufemistisch (aanvankelijk met de toevoeging "eerbaarheid") voor 'het afdwingen van onzedelijke handelingen bij iemand'. De laatstgenoemde betekenis is tegenwoordig de dominante.
  • Naamwoord van handeling van aanranden met het achtervoegsel -ing
enkelvoud meervoud
naamwoord aanranding aanrandingen
verkleinwoord aanrandinkje aanrandinkjes

Zelfstandig naamwoord

de aanrandingv

  1. (verouderd) aantasting
     Nademaal geduurende Onze onvermoeyde Zorgen en Omzichtigheid, welke Wy zoo geduurende Onze afweezenheid uyt het Ryk, als terwyl Wy in het zelve tegenwoordig zyn, aangewend hebben, alle de Provintien om dit Koningryk het byzonder Geluk genieten van een algemeen Welzyn, een bestendige Vreede, Handhaving der oude Vryheden, Onderhouding van volkomen Ordre en Justitie , zonder de minste aanranding van buyten, en zonder eenige Onlusten van binnen , zouden die geenen, welke dit niet wilden erkennen, Vyanden moeten zyn beide van haar zelve en van haar Vaderland;[1]
     Het is zeker dat de Koning de Vyandlykheeden begint, maar vermits het Hof van WEENEN altoos zeer gereed is, om de Handelingen van PRUISSEN te lasteren, meend men verpligt te zyn om het Onderscheid tusschen Vyandlykheeden en Aanranding aan te toonen. Door Aanranding verstaat men alle Daaden, die met den zin van een Vredes-Tractaat regtsdraads strydig zyn: Een offensif Bontgenootschap van Vyanden, die men gaande maakt, en aanzet om een andere Mogentheid den Oorlog aan te doen; de Aanslagen om de Staaten van een andere Mogentheid te overrompelen; een overhaaste Inval in een andermansLanden: Alle deze verscheide Zaaken zyn ieder op haar zelve Aanrandingen, alschoon de laatste alleen in het geval van Vyandlykheeden komen.[2]
  2. (verouderd) het lastigvallen, een fysieke aanval
     Ik heb nooit onderwerpen van romans of novellen gezocht. Altijd hebben zij zich aan mij opgedragen. Sommigen plotseling, als in een weerlicht. Andere heel langzaam, in verloop van jaren. De Nachtelijke Aanranding b.v. ontstond ineens, naar aanleiding van een diefstal met doodsbedreiging bij een ouden, vrekkigen boer gepleegd. Ik schreef het boek in minder dan 2 maanden tijds.[3]
  3. een fysieke aanval op iemand met als doel seksuele handelingen af te dwingen
  4. (juridisch) (Nederlands Wetboek van Strafrecht, § 246) Hij die door geweld of een andere feitelijkheid of bedreiging met geweld of een andere feitelijkheid iemand dwingt tot het plegen of dulden van ontuchtige handelingen, wordt, als schuldig aan feitelijke aanranding van de eerbaarheid, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste acht jaren of geldboete van de vijfde categorie.
Vertalingen

Gangbaarheid

99 % van de Nederlanders;
98 % van de Vlamingen.[4]

Meer informatie

Verwijzingen

  1.   Weblink bron POOLEN, PRUYSSEN, enz. in: Leydse courant, te Leyden (29-06-1729), p. 1.
  2.   Weblink bron De Verklaaring in: Leydse courant, te Leyden (27-09-1756), Felix de Klopper, p. 1.
  3.   Weblink bron Cyriel Buysse aan Paul Wijnants (1927) in: Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap, Gent, XX (2004)
  4.   Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be