wijsheidstand

Nederlands

de ligging van de vier wijsheidstanden

Uitspraak

• Geluid:  wijsheidstand    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈwɛisɛɪtsˌtɑnt / (4 lettergrepen)

Woordafbreking

• wijs·heids·tand

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  wijsheid zn  en  tand zn  met het invoegsel -s- 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	wijsheidstand	wijsheidstanden
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

de wijsheidstand m

1. achterste kies van iedere kaakhelft van het volwassen gebit van een mens

   ▸ “Wijsheidstanden hebben hun naam te danken aan het feit dat ze laat doorkomen, op het moment dat we tot ‘de jaren van verstand’ zouden moeten zijn gekomen,” vertelt professor Schoenaers. “Eigenlijk zijn wijsheidstanden een soort archivarissen, want ze zijn in wording vanaf de leeftijd van een jaar of tien. Net zoals je sommige ziektes bijvoorbeeld kan zien aan een streepje in je nagels, zo leggen ook je wijsheidstanden door hun trage vorming heel wat van je ziektegeschiedenis vast.

   ▸ In enkele oude drukken van Van Dale staat het volgens het Genootschap Onze Taal nog duidelijker: ‘een der achterste kiezen onder en boven aan beide zijden in den mond, welke eerst verschijnt wanneer het verstand tot rijpheid gekomen is’. Vandaar ook de Engelse wisdom tooth, de Duitse Weißheitszahn, de Franse dent de sagesse en de Belgische wijsheidstand of het wijsdomtandekke – afgeleid van het Latijnse dens sapientiae ofwel de ‘tand der wijsheid’.

Synoniemen

• verstandskies

Opmerkingen

• De variant "wijsdomtandekke" gaat terug op een enkele tekst uit Nederland die beweert dat het Vlaams zou zijn, maar daarvoor is verder geen bevestiging te vinden; ook niet als de correcte spelling "wijsdomtandeke" wordt gebruikt.

Vertalingen

    1. achterste kies van iedere kaakhelft van het volwassen gebit van een mens   

Engels: wisdom tooth (en)

Gangbaarheid

• Het woord wijsheidstand staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "wijsheidstand" herkend door:

47 %	van de Nederlanders;
96 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.