uitroepen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  uitroepen    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• uit·roe·pen

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  uit bw  en  roepen ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
uitroepen	riep uit	uitgeroepen
klasse 7	volledig

Werkwoord

uitroepen

1. officieel verklaren

   • Hendrik VIII riep zichzelf uit tot hoofd van de Engelse kerk. 

   ▸ Bari, een machtige havenstad, riep hem al gauw uit tot 'redder op zee'. En de Noormannen, die Bari in bezit hadden, brachten hun verering voor de 'schutspatroon aller zeelieden' over naar Noord-Europa.

2. uit emotie luid roepen

   • 'Wat een onzin!', roept hij geërgerd uit. 

3. in de rechtspraak, het moment van aanvang van de (eerste) terechtzitting

   • Dit heeft ermee te maken dat in kort gedingen het uitroepen van de zaak pas plaatsvindt bij aanvang van de eerste terechtzitting; in bodemzaken daarentegen wordt de zaak uitgeroepen op de eerste rolzitting na ontvangst van de dagvaarding. 

Synoniemen

• [1] proclameren

Vertalingen

    1. officieel verklaren   

Deens: udråbe (da) Engels: proclaim (en) Frans: proclamer (fr)

Italiaans: proclamare (it) Papiaments: proclama (Aruba), proklamá (Curaçao) Pools: ogłaszać (pl)

    2. uit emotie luid roepen   

Engels: exclaim (en), cry out (en)

Zelfstandig naamwoord

de uitroepen mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord uitroep

Gangbaarheid

• Het woord uitroepen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "uitroepen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.