hazelworm
Nederlands
Uitspraak
Woordafbreking
- ha·zel·worm
Woordherkomst en -opbouw
- In de betekenis van ‘hagedis’ voor het eerst aangetroffen in 1862 [1]
- samenstelling van hazel en worm [2]
| enkelvoud | meervoud | |
|---|---|---|
| naamwoord | hazelworm | hazelwormen |
| verkleinwoord | hazelwormpje | hazelwormpjes |
Zelfstandig naamwoord
- (reptielen) pootloze hagedis, Anguis fragilis
- Een luieraar en een luiwammes verschillen evenveel van elkaar als een lekkerbek en een veelvraat. Keek naar het verheven genot van parende libellen. Hoorde zelfs hun vleugels, een extatisch geluid, als flapperend papier tussen de spaken van een fiets. Tuurde naar een hazelworm die rond de wortels waar ik lag een miniatuur-Amazone verkende. Stilte? Niet helemaal, nee.[4]
- Het artikel ‘Fossiel beslecht pootjesdebat’ (wetenschapsbijlage 21&22 mei) haalt enkele taxonomische begrippen door elkaar, wat extra verwarrend is omdat het stukje daar juist over gaat. Hazelwormen (Anguidae) zijn wel hagedissen maar geen wormhagedissen. Er bestaan allerlei soorten hagedissen zonder pootjes. Naast hazelwormen ook bijvoorbeeld pootloze skinken. Los daarvan heb je de wormhagedissen (Amphisbaena). De vondst van een fossiel dat aantoont dat wormhagedissen nauwer verwant zijn aan hagedissen dan aan slangen, is interessant. Maar met de, ook in Nederland voorkomende, hazelworm heeft het niets te maken.[5]
Hyperoniemen
- hazelwormen, hazelwormachtigen, hagedissen, schubreptielen, diapsiden, reptielen, viervoeters, gewervelden, chordadieren, dieren
Verwante begrippen
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Verwante begrippen
- aardleguanen
- Afrikaanse blinde skinken
- Afrikaanse doornstaartagame
- Afrikaanse gestreepte skink
- Afrikaanse slanghagedis
- Afrikaanse slanghagedissen
- agamen
- Algerijnse zandloper
- alligatorhagedissen
- ameiva's
- Amerikaanse daggekko's
- anadia's
- Andalusische kielhagedis
- anolissen
- antillenleguaan
- Antilliaanse kogelvingergekko
- apothekersskink
- Arabische paddenkopagame
- arizona-alligatorhagedis
- Australische reuzenskink
- baardagame
- balearenhagedis
- basilisken
- Bengaalse varaan
- bergduivel
- bergkameleon
- bergstekelnekagame
- bladkameleon
- bladstaartgekko's
- bladvingergekko
- bladvingergekko's
- blauwbekagamen
- blauwkeelagame
- blauwtongskinken
- blauwvlekgordelstaarthagedis
- blauwzwarte schildhagedis
- bloedzuiger
- Boettgers kameleon
- bonte leguanen
- bonte varaan
- boomgekko
- boomhazelwormen
- boomleguaan
- boomskinken
- bosskinken
- Boyds hoekkopagame
- breedkopskink
- brilhagedis
- brilteju's
- Broadleys rotshagedis
- Brooks tjitjak
- Budaks slangenoogskink
- Californische pootloze hagedis
- Canarische hagedis
- carolinaskink
- Cubaanse boomstamanolis
- Cubaanse nachthagedis
- Cubaanse rotsleguaan
- Cubaanse wateranolis
- Chinese krokodilstaarthagedis
- Dalmatische kielhagedis
- Decary's kortstaartkameleon
- dikstaartgekko
- dikstaartgekko's
- dikstaartschorsgekko
- dikvingergekko's
- doornstaartagamen
- doornstaartboomleguaan
- doornstaartgrondleguaan
- doornstaartskink
- dove agamen
- dove leguaan
- dove varaan
- dove varanen
- Dumérils varaan
- dunvingergekko
- dunvingergekko's
- dwergbaardagame
- dwerggekko's
- dwergkameleon
- dwergskinken
- dwergvaraan
- echte agamen
- echte gordelstaarthagedissen
- echte hagedissen
- echte kameleons
- echte knobbelhagedissen
- echte schildhagedissen
- Egeïsche muurhagedis
- Egyptische muurgekko
- eilandnachthagedis
- elhierroreuzenhagedis
- Essex' kielhagedis
- Europese bladvingergekko
- Europese tjitjak
- Fernands riopa
- fijileguaan
- fijngestreepte galliwasp
- Filipijnse waterleguaan
- Filipijnse watervaraan
Hyponiemen (in taxonomische zin)
- Indien hazelworm wordt beschouwd als individu van de familie of andere groep hazelwormen zie dan Hyponiemen hazelwormen
Vertalingen
Gangbaarheid
- Het woord hazelworm staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "hazelworm" herkend door:
| 77 % | van de Nederlanders; |
| 85 % | van de Vlamingen.[6] |
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
- ↑ "hazelworm" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ hazelworm op website: Etymologiebank.nl
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ Mitchell, David Wolkenatlas vertaald door Aad van der Mijn 2005 ISBN 9021474840 pagina 62
- ↑ R. van Eekelen Amsterdam 11 juni 2011
- ↑
Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be
