eierdans

[1] De eierdans door John Collier

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  eierdans    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈɛijərˌdɑns / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• ei·er·dans

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  ei zn  en  dans zn  met het invoegsel -er- 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	eierdans	eierdansen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

de eierdans m

1. (verouderd) sierlijke beweging op muziek waarbij je als paar of geblinddoekt op de grond liggende eieren moet ontwijken

   ▸ Toen de officiële opvoering plaatshad werd Gerhardt eveneens gegrepen door de eierdans. (…) De muziek, staccato, zet in, en Lydia draaft op. Dan staat zij midden op het podium stil, met haar mandje eieren voor zich, en kijkt ons allemaal aan. In haar blik iets van: Het is hier en nu. Het is nu of nooit. Er groeit, reeds als zij de eieren toont, een merkbare spanning in de zaal. Het is inderdaad: nu of nooit. Zoals zij iedere beweging meester is, zo beheerst zij ons allen, - en tegelijk vaart er een onbeschrijfelijk gevoel van bevrijding door ons heen. Als zij aan het eind van haar twee zeshoeken weer op haar voeten staat en ons groet met haar mutsje, staat iedereen overeind.

2. (verouderd) volksvermaak waarbij je bewegend op muziek op de grond liggende eieren zonder te breken met de voet moet verschuiven

   ▸ Gebroken eieren kunnen verwijzen naar verbroken maagdelijkheid, maar ook naar een eierdans, die in herbergen werd opgevoerd als volksvermaak.

   ▸ Tot in de XVIIde eeuw was de eierdans nog in zwang en had gewoonlijk plaats in de herbergen. De eieren werden op de vloer gelegd in een ring met kalk afgetekend en op de vloer lagen lover en bloemen; in de kring lag een hoopje eieren; elke man mocht op zijn zokken of blote voeten, de handen in de zijde, en op één been, al hinkend en dansend zonder vallen, de eieren uit de kring roven.

3. (figuurlijk) vervelende toestand waaruit je alleen door een heel behendige uitvlucht kan ontsnappen

   ▸ De centrale regering wist deze week een akkoord te bereiken over de budgetten voor regio's, een jaarlijkse terugkerende eierdans waarbij vooral de regionale tekorten op de publieke gezondheidszorg een steeds groter probleem vormen.

   ▸ Veel zal ervan afhangen of de snelle reactiemacht erin slaagt de subtiele grens in het oog te houden tussen het intimideren van de Bosnische Serviërs en tegelijkertijd geen partij te worden. Die eierdans lijkt een bijna hopeloze onderneming.

• 
  2. Een eierdans in de 17e eeuw.

Verwante begrippen

• [1] Pasen
• [3] op eieren lopen
  heel behoedzaam zijn om een dreigend conflict te vermijden

Vertalingen

    1. sierlijke beweging op muziek waarbij je geblinddoekt op de grond liggende eieren moet ontwijken   

Duits: Eiertanz (de) m

Engels: egg dance (en)

Gangbaarheid

• Het woord eierdans staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "eierdans" herkend door:

57 %	van de Nederlanders;
58 %	van de Vlamingen.