zweep

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  zweep    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• zweep

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘karwats’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1285

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	zweep	zwepen
verkleinwoord	zweepje	zweepjes

Zelfstandig naamwoord

de zweep v / m

1. een handwapen in de vorm van een lang ineengedraaid stuk leer dat met een zwiepende beweging pijnlijke slagen uit kan delen

   ▸ Over Aristoteles, die toch alom bekendstond als de wijste man uit de Oudheid, deed in de christelijke tijd het (apocriefe) verhaal de ronde dat hij verliefd was geworden op Phyllis, de vrouw van Alexander de Grote, en dat zij zijn begeerte voor haar had afgestraft door hem op handen en voeten te laten rondkruipen met een zweep in zijn mond - wat onbezonnen lieden erop moest wijzen hoezeer lust het verstand kon overvleugelen.

   ▸ Toen maakte Jezus een zweep van samengevlochten koorden en joeg hij de dieren uit de tempel.

Hyponiemen

• balatazweep, koetsierszweep, rijzweep, tamarindezweep

Afgeleide begrippen

• zweepdiertje, zweepdraad, zweephaar, zweeporchidee, zweeppartij, zweepslag, zweepstaart, zweeptol, zweepworm

Uitdrukkingen en gezegden

   

De zweep erover/erover leggen Iets aanjagen, opdrijven, stimuleren Het klappen van de zweep kennen Ergens goed van op de hoogte zijn

Vertalingen

    1. een handwapen in de vorm van een lang ineengedraaid stuk leer dat met een zwiepende beweging pijnlijke slagen uit kan delen   

Deens: pisk (da) g Engels: whip (en) Frans: fouet (fr) m

Papiaments: zjuip Russisch: кнут (ru) m, плеть (ru) v Spaans: látigo (es) m

Werkwoord

vervoeging van
zwepen

zweep

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van zwepen
   

   • Ik zweep. 

2. gebiedende wijs van zwepen
   

   • Zweep! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van zwepen
   

   • Zweep je? 

Gangbaarheid

• Het woord zweep staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zweep" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.