weel

Niet te verwarren met: Weel

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  weel    (hulp, bestand)
• IPA: / wel / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• weel

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Middelnederlands weel
• [B] van Middelnederlands wele

[A]+[B]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	weel	welen
verkleinwoord	weeltje	weeltjes

Zelfstandig naamwoord

[A] het weel o

1. (waterbeheer) water dat in een ronddraaiend omlaag stroomt
2. (waterbeheer) diepe plas die door het kolkend water van een dijkdoorbraak is ontstaan en waar de vervangende dijk in een boog omheen is aangelegd

   • Als een dijk doorbrak ontstond door het krachtig binnenstromende Scheldewater een weel of uitkolkingsgat. 
   • In het mooi geïllustreerde boek over Van den vos Reynaerde, uitgegeven bij het Davidsfonds in 1991 staan op pagina 207 drie foto's van binnenwateren: de Grote Geule bij Kieldrecht, een weel bij het Nederlandse Clinge (nabij fort Bedmar) en een uitloper van de vroegere Grote Geule, het Sint-Jacobsgat nabij de gemeentegrenzen van Meerdonk en De Klinge (in de buurt van de huidige Krekeldijk). 

Synoniemen

• [1] kolk
• [1] maalstroom
• [2] waal; wiel (uitspraakvarianten)
• [2] uitkolkingsgat

Afgeleide begrippen

• Weel

Zelfstandig naamwoord

[B] weel v (o)

1. touw uit tenen of kabel uit staaldraad gevlochten

   • Om het weel te vervaardigen gebruikt men taaije wilgenteenen van de rijswaarden, welke teenen men, tot eene aanmerkelijke lengte, in elkander draait. 

2. net om insecten of andere dieren te vangen

Synoniemen

• [2] vangnet

Hyponiemen

• staalkabel
• touw

Gangbaarheid

• Het woord weel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "weel" herkend door:

34 %	van de Nederlanders;
30 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Engels

enkelvoud	meervoud
weel	weels

Zelfstandig naamwoord

weel

1. wiel, draaikolk, maalstroom